Меҳнат ҳуқуқи

Ushbu hujjat Oʻzbekiston Davlat Guliston universitetida Yangi Oʻzbek adabiyoti kursini oʻqitish uchun moʻljallangan maʼruzalar matnidir. Unda XX asrning ikkinchi yarmidagi oʻzbek adabiyotining asosiy yoʻnalishlari, janrlari va yirik vakillari haqida maʼlumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

• Yangi davr o'zbek adabiyotining keyingi bosqichi (50-80 yillar): Ushbu davrda adabiyotning hayot bilan aloqasi mustahkamlandi, inson shaxsiga qiziqish ortdi, realizm yoʻnalishi davom etdi, adabiyot xalq dardini aks ettirdi. Shuningdek, bu davrda ba'zi mafkuraviy cheklovlar va qatagʻonlar ham mavjud edi.
• Badîiy publitsistika: Yozuvchilar hayotiy muammolarni tezkor publitsistika tili orqali ifodalashga harakat qilishdi. A.Qahhor, I.Rahim kabi yozuvchilarning asarlari e'tiborga sazovor. Ammo keyinchalik publitsistikaga xos jangovar ruh susaydi.
• Nasr (proza): Bu davrda hikoyachilik rivojlandi, hayotning jiddiy muammolariga e'tibor kuchaydi, inson xarakterini kutilmagan tomondan ko'rsatishga urinishlar bo'ldi.
• Qissaçilik: Qissa janri ham rivojlandi. Oybek va A.Qahhor kabi yozuvchilarning asarlari ommalashdi. Ammo mavzular doirasi cheklangan edi.
• Romançilik: Roman janrida ham ko'plab asarlar yaratildi, ammo ularning sifati har xil edi. P.Qodirov, A.Muxtor kabi yozuvchilarning romanlari e'tiborga molik.
• Nazm (poeziya): Bu davr she'riyatida Vatan, ona yurt haqida ko'plab she'rlar yaratildi. Shuningdek, xalqaro voqealarga munosabat ham keng o'rin egalladi.
• Poemaçilik: Poemaçilikda tarixiy voqealarni aks ettirishga intilish kuchaydi. Hamid G'ulomning, M.Boboyevning poemalari shular jumlasidan.
• Dramaturgiya: Dramaturgiyada 'konfliktsizlik' nazariyasidan voz kechish harakatlari bo'ldi. A.Qahhorning 'Tobutdan tovush' asari muhim voqea bo'ldi.
• Zulfiya: Zulfiya XX asr o'zbek adabiyotining yirik vakilidir. Uning she'riyatida insoniy tuyg'ular, vatanparvarlik va sadoqat mujassam.
• Said Ahmad: Said Ahmad hikoyalar, qissalar va romanlar yozgan. Uning asarlarida xalq hayoti, urush davri qiyinchiliklari va insoniy munosabatlar aks etgan.
• Asqad Muxtor: Asqad Muxtor she'riyat, doston, hikoya, qissa va romanlar yozgan. Uning asarlarida zamonning dolzarb masalalari va insoniy qadriyatlar aks etgan.
• Odil Yoqubov: Odil Yoqubov hikoyalar, qissalar va romanlar yozgan. Uning asarlarida ma'naviy-axloqiy muammolar, xalq taqdiri va tarixiy voqealar aks etgan.
• Pirimqul Qodirov: Pirimqul Qodirov hikoyalar, qissalar va romanlar yozgan. Uning asarlarida o'zbek xalqining tarixi, madaniyati va ma'naviy qadriyatlari aks etgan.
• Shukur Xolmirzayev: Shukur Xolmirzayev mohir hikoyachi sifatida tanilgan. Uning hikoyalarida togʻ va dasht hayoti, inson va tabiat munosabatlari aks etgan.
• Oʻtkir Hoshimov: Oʻtkir Hoshimov hikoyalar, qissalar va romanlar yozgan. Uning asarlarida yoshlar hayoti, muhabbat va maʼnaviy-axloqiy muammolar aks etgan.