Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi

Kitob "Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi" O`zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tibbiyot asoslari kafedrasi talabalari uchun ma'ruza matni sifatida nashr etilgan. Kitobda yosh organizmning o'sishi, rivojlanishi, funksiyalari va gigiyenasi masalalari yoritilgan. Bundan tashqari, odam organizmining turli tizimlari (asab, tayanch-harakat, qon aylanish, ayirish, nafas olish) va ichki sekretsiya bezlarining tuzilishi, funksiyalari va o'zaro aloqalari haqida ma'lumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

  • Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi fanining ahamiyati: Fanning ahamiyati, vazifalari, rivojlanish tarixi, odam organizmi rivojlanishining umumbiologik qonuniyatlari, o`sish, rivojlanish va unga ta`sir etuvchi tabiiy va ijtimoiy omillar.
  • Tayanch-harakatlanish tizimi: Tayanch-harakatlanish tizimining ahamiyati, suyaklarning tuzilishi va o'sishi, muskullar va ularning ishlashi, jismoniy tarbiya va sportning ahamiyati.
  • Asab tizimi: Asab tizimining tuzilishi, orqa va bosh miyaning funksiyalari, vegetativ asab tizimi.
  • Oliy nerv faoliyati: Oliy nerv faoliyatining turlari, shartsiz va shartli reflekslar, sezgi a'zolari va analizatorlar.
  • Ichki sekretsiya bezlari: Ichki sekretsiya bezlarining ahamiyati, gipofiz, qalqonsimon, buyrak usti va jinsiy bezlarning funksiyalari.
  • Qon va qon aylanish tizimi: Qonning tarkibi va vazifalari, qon guruhlari, yurak va qon tomirlarining tuzilishi va ishlashi.
  • Nafas olish tizimi: Nafas olish a'zolarining tuzilishi va funksiyalari, o'pka va plevraning ahamiyati.
  • Ovqat hazm qilish tizimi: Ovqat hazm qilish a'zolarining tuzilishi va funksiyalari, ovqatlanish gigiyenasi.
  • Moddalar va energiya almashinuvi. Ovqatlanish gigiyenasi.: Moddalar va energiya almashinuvi. Faoliyatning har xil turlari bilan shug`ullanganda energiya sarfi. Ovqatning energetik va plastik material ekanligi. Ratsional ovqatlanishning ahamiyati va qoidalari. Ovqat miqdori va sifatiga gigiyenik talablar.
  • Ayirish a`zolari tizimi: Ayirish a`zolarining tizimi,Buyraklarning tuzilishi va funksiyasi.Siydik yo'lining tuzilishi va funksiyasi.Siydik pufagining joylashuvi va vazifasi.Terining qavatlari.Terining funksiyasi.