Янги тарих

Maqolada qadimgi Mirzacho‘l hududida shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi o‘rganilgan. Sirdaryo viloyatining qadimda dehqonchilik va chorvachilik bilan shug‘ullangan sug‘dlar va baqtriyaliklar hamda ko‘chmanchi qabilalar hududi bo‘lganligi ta’kidlangan. Qadimda Buyuk ipak yo‘lining Mirzacho‘l hayotida muhim rol o‘ynaganligi, o‘rta asrlarga kelib savdo yo‘llarining kengayishi bilan Mirzacho‘lda shaharlar vujudga kela boshlaganligi haqida so‘z boradi. Jumladan, Sayxunobod tumanidagi Nurota (Xushkat), Eski Xovos shaharlari tilga olinadi.

Asosiy mavzular

• Qadimgi Mirzacho‘lning geografik o‘rni va aholisi: Sirdaryo viloyati qadimda dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchi sug‘dlar va baqtriyaliklar hamda chorvador skif-sak qabilalari chegarasida joylashgan. Bu hudud dastlab Sug‘d davlati tarkibiga, keyinroq esa mustaqil Ustrushona davlati tarkibiga kirgan.
• Buyuk ipak yo‘lining roli: Buyuk ipak yo‘li qadimgi Mirzacho‘l hayotida muhim rol o‘ynagan. O‘rta asrlarga kelib savdo yo‘llarining kengayishi bilan Mirzacho‘lda shaharlar vujudga kela boshlagan. Savdo yo‘llarining rivojlanishi Mirzacho‘lning iqtisodiy yuksalishiga sabab bo‘lgan.
• Mirzacho‘ldagi shaharlar: Sayxunobod tumanidagi Nurota (Xushkat), Eski Xovos, Yangiobod tumanidagi Savot qishlog‘i yaqinidagi Kultepa shaharlari Mirzacho‘ldagi qadimgi shaharlardan hisoblanadi. Arablar istilosidan keyingi davrda Mirzacho‘lning sharqiy qismi daryo bo‘yi karvon yo‘lining rivojlanishiga sabab bo‘ldi.
• Nurota (Xushkat) shahri: Nurota shahri Sayxunobod tumani, Sholikor jamoa xo‘jaligi hududida, Sirdaryo bo‘yida joylashgan. Shahar hududi 40-45 gektarni tashkil qilgan. Shahar IX asr oxirlarida Sirdaryoning o‘ng sohilidagi Binokent shahriga karvonlar o‘tuvchi qo‘rg‘on sifatida vujudga kelgan. Xushkat (Nurota) shahrining vujudga kelishi Somoniylar davlatining shakllanishi bilan bog‘liq.