«Маънавият» тушунчасининг моҳияти

Ушбу маърузалар матни маънавият асослари ва диншунослик фанларини ўқитишда қўлланма сифатида хизмат қилади.

Asosiy mavzular

• Маънавият тушунчаси, предмети, вазифалари: Маънавиятнинг моҳияти, асосий категориялари, ривожланиш қонуниятлари. Ислом Каримовнинг маънавий тикланиш концепцияси ва унинг моҳияти. Мустақиллик йилларида миллий маънавиятнинг тикланиши ва ривожланиши.
• Маънавиятнинг таркибий қисмлари: Маданият ва маънавиятнинг ўзаро муносабати, маънавий мерос, қадрият тушунчаси, маърифат ва мафкура, маънавият ва иқтисодиёт каби тушунчалар ўрганилган.
• Маънавиятнинг сиёсат, ҳуқуқ ва ҳокимиятдаги ўрни: Маънавиятнинг сиёсат, ҳуқуқ ва ҳокимиятдаги ўрни, миллийлик ва умуминсонийлик масалалари, бозор муносабатлари шароитида миллатлараро маданий-маънавий муносабатларнинг кенгайиши.
• Қадимги Марказий Осиё халқлари маънавияти: Қадимги Марказий Осиё халқлари маънавиятининг шаклланиш жараёнлари, ислом динида маънавият ва шахс маънавий қиёфасининг талқини, Марказий Осиё фалсафий тафаккурида маънавият ва маърифат масалалари.
• Амир Темур ва темурийлар даврида маънавият: Амир Темур давридаги маънавият ва маърифат, жадидларнинг маърифатпарварлик ҳаракатлари ва унинг халқ маънавиятини кўтаришда тутган ўрни, мустамлакачилик ва қарамлик шароитида маънавият.
• Мустақиллик ва маънавият: Миллий ўзликни англаш, миллатлараро тотувликни таъминлаш, ҳуқуқий саводхонлик, давлат тизимига ҳурмат, фуқаролик бурчига садоқат - шахс маънавий баркамоллиги мезонлари.
• Диншунослик фанига кириш: Диншунослик фанининг мақсади ва вазифалари, диннинг пайдо бўлиш масаласи, диншунослик фанини ўқитишнинг сабаблари.
• Диннинг ибтидоий шакллари: Тотемизм, анимизм, шаманизм ва фетишизм каби диннинг ибтидоий шакллари.
• Миллий динлар: Яҳудийлик, веда динлари, браҳманийлик, ҳиндуийлик, жайнизм ва синкхийлик, даосизм ва конфуцийчилик, синтоийлик каби миллий динлар.
• Зардуштийлик: Зардуштийликнинг вужудга келиши, таълимоти, Авесто ва унинг таркибий қисмлари.
• Буддавийлик: Буддавийликнинг вужудга келиши ва унинг жаҳон динига айланиши, Сиддхарта Гаутама – буддавийлик асосчиси, буддавийлик таълимоти, буддавийлик динининг тарқалиши.
• Христианлик: Христианликнинг вужудга келишидаги тарихий шарт-шароитлар, таълимоти, христианликдаги оқимлар, “Библия” – христианликнинг муқаддас китоби.
• Ислом: Ислом динининг вужудга келишидаги тарихий шарт-шароитлар, Мухаммад ибн Абдуллоҳ ҳаётлари, ислом таълимоти, Мадинада ислом давлатини вужудга келиши, исломнинг жаҳон динига айланиш.
• Исломнинг асосий манбалари: Қуръон – ислом динининг асосий манбаси, Қуръоннинг таркиби ва жамланиши, Тошкентдаги «Мусҳафи Усмоний» тарихи. Ҳадисларнинг жамланиши ва машхур тўпламлари.