Falsafa

Ushbu o'quv qo'llanma falsafa fanining asosiy tushunchalari, tarixi va nazariyalarini qamrab oladi. Unda falsafaning predmeti, tuzilishi, vazifalari va jamiyatdagi o'rni, shuningdek, qadriyatlar falsafasi va global muammolar kabi masalalar yoritilgan. Qo'llanma talabalar, magistrlar, aspirantlar va falsafaga qiziquvchi barcha oʻquvchilar uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

• Falsafaning mavzusi va falsafiy bilimlar mohiyati: Ushbu mavzuda falsafaning kelib chiqishi, etimologiyasi, asosiy tushunchalari va falsafiy bilimlarning mohiyati, ahamiyati haqida soʻz boradi.
• Falsafaning asosiy xususiyatlari va vazifalari: Bu mavzuda falsafaning dunyoqarash sifatida, nazariy tafakkur sifatida, metodologiya sifatida va boshqa jihatlari koʻrib chiqiladi.
• Falsafiy bilim tarkibi: Bu mavzuda naturfalsafadan falsafiy bilimlarni boʻlinishi, asosiy falsafiy fanlar va ularning oʻzaro bog'liqligi haqida soʻz boradi.
• Falsafaning asosiy muammolari, yoʻnalishlari va usullari: Bu mavzuda falsafiy muammolarning oʻziga xosligi, asosiy falsafiy yoʻnalishlar, asosiy falsafiy usullar haqida soʻz boradi.
• Falsafaning jamiyatdagi oʻrni: Bu mavzuda falsafa madaniyat tizimida, falsafa va fan, falsafa va san'at, falsafa va din, jamiyatning falsafaga ta'siri koʻrib chiqiladi.
• Hozirgi zamon, Oʻzbekiston va falsafiy bilimlarni yangilash muammolari: Bu mavzuda dunyo va hozirgi davr falsafasi, hozirgi Oʻzbekiston: falsafaning yangi vazifalari haqida soʻz boradi.
• Falsafa tarixi: Bu bobda falsafaning kelib chiqishi, uning asosiy bosqichlari, Gʻarb va Sharq falsafasining rivoji haqida ma'lumot beriladi.
• Borliq falsafasi (ontologiya): Bu bobda borliq muammosi, uning mazmuni, borliq kategoriyasi, borliqqa yondashuvning asosiy konsepsiyalari, harakat, fazo va vaqtning borliq shakllari, materiya (modda) haqida ma'lumot beriladi.
• Ong falsafasi: Bu bobda ong falsafiy tahlil ob'ekti sifatida, ong va ongosti, ongning kelib chiqishi, ongning biologik va ijtimoiy omillari, ongning shakllari va funksiyalari koʻrib chiqiladi.
• Bilish falsafasi (gnoseologiya): Bu bobda bilish imkoniyatlari, bilish shakllari, gnoseologiyada haqiqat muammosi, amaliyot va bilish haqida ma'lumot beriladi.
• Fan falsafasi: Bu bobda fan mohiyati va sistemasi, ilmiy bilish darajalari, ilmiy tafakkur shakllari oʻrganiladi.
• Texnika falsafasi: Bu bobda texnikaning mohiyati va tadriji, texnika antropologiyasi va sivilizatsiyada inson va texnika masalalari oʻrganiladi.
• Inson falsafasi (antropologiya): Bu bobda insonning kelib chiqishi, inson konkret fanlar va falsafada, inson, individ, shaxs, shaxs va jamiyat haqida ma'lumot beriladi.
• Jamiyat falsafasi: Bu bobda tabiat va jamiyat, jamiyat tushunchasi va uning tuzilishi, asosiy sohalari, ijtimoiy hayot va ijtimoiy ong fenomenlarining falsafiy asoslari, jamiyat taraqqiyoti toʻgʻrisidagi zamonaviy qarashlar haqida soʻz boradi.
• Qadriyatlar falsafasi (aksiologiya): Bu bobda falsafada qadriyatlar muammosi, qadriyatlar turlari va qadriyaviy yondashuv, qadriyaviy tizimlar va jamiyat, Markaziy Osiyo xalqlarining qadriyatlari haqida ma'lumot beriladi.
• Tarix falsafasi: Bu bobda tarix falsafasi – falsafiy bilish sohasi sifatida, tarix falsafasining mazmuni va muammolari, tarixiy bilish metodologiyasi muammolari haqida soʻz boradi.
• Din falsafasi: Bu bobda din falsafasi falsafa ilmining tarmogʻi sifatida, uning maqsadi, mohiyati, tuzilishi, asosiy diniy konfessiyalar haqida ma'lumot beriladi.
• Global muammolar falsafasi: Bu bobda global muammolar XX asr mahsuli sifatida, hozirgi dunyodagi global muammolar, jamiyatning hozirgi holati yoritiladi.