Давлат ҳамда ҳуқуқ назарияси ва тарихи» фанидан замонавий педагогик технология асосида ёзилган ўқув услубий мажмуа
Ushbu kitob, Oʻzbekistonning oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan tasdiqlangan, Guliston Davlat Universiteti tomonidan tayyorlangan "Davlat hamda huquq nazariyasi va tarixi" fanining oʻquv-uslubiy majmuasidir. Majmua 5141500 - Milliy istiqlol gʻoyasi, huquq va maʼnaviyat asoslari yoʻnalishi boʻyicha tahsil olayotgan talabalar uchun moʻljallangan. U davlat va huquqning nazariy asoslari, huquq tarixini oʻrganishga qaratilgan boʻlib, talabalarga huquqiy bilim berish, huquqiy ong va madaniyatni shakllantirish vazifasini oʻz oldiga qoʻyadi.
Asosiy mavzular
- Normativ-huquqiy hujjatlar: Ushbu mavzu normativ-huquqiy hujjatlarning turlari, ularning qabul qilinish tartibi, yuridik kuchi va Oʻzbekiston Respublikasidagi huquq manbalarini oʻz ichiga oladi. Qonunlar, farmonlar, qarorlar va boshqa hujjatlarning oʻrni va ahamiyati koʻrsatilgan.
- Huquqiy munosabatlar: Mazkur mavzu huquqiy munosabatlarning mohiyati, subyektlari, obʼyektlari va mazmunini yoritadi. Shuningdek, jismoniy va yuridik shaxslarning huquq layoqati, muomala layoqati va yuridik faktlar tushuntiriladi.
- Huquqbuzarlik va yuridik javobgarlik: Ushbu mavzu huquqbuzarlikning belgilari, turlari, sabablari va oldini olish choralari haqida maʼlumot beradi. Yuridik javobgarlikning mohiyati, asoslari, turlari va uni amalga oshirish tartibi koʻrib chiqiladi.
- Qadimgi Turon davlati va huquqi: Mazkur mavzu qadimgi Turon hududidagi ilk davlatlar, ularning ijtimoiy-iqtisodiy tuzumi, boshqaruv shakli, huquqiy tizimi va madaniyatini oʻrganadi.
- Oʻrta asrlarda Movarounnahrda davlat va huquq: Ushbu mavzu IX-XII asrlarda Movarounnahrda davlatchilikning rivojlanishi, Somoniylar, Qoraxoniylar, Saljuqiylar va Xorazmshohlar davlatlarining siyosiy va huquqiy tuzumini yoritadi.
- Islom huquqi: Mazkur mavzu islom huquqining manbalari, asosiy yoʻnalishlari va Movarounnahrda tutgan oʻrnini oʻrganadi. Hanafiylik mazhabining ahamiyati koʻrsatilgan.
- Amir Temur va Temuriylar davlati: Ushbu mavzu Amir Temur davlatining tashkil topishi, siyosiy tuzumi, boshqaruv organlari, huquqiy tizimi va madaniyatini yoritadi. "Temur tuzuklari"ning davlatchilikdagi roli tahlil qilinadi.
- Shayboniylar davlati: Mazkur mavzu Shayboniylar davlatining tashkil topishi, siyosiy tuzumi, boshqaruv organlari, huquqiy tizimi va madaniyatini oʻrganadi.
- Turkiston Rossiya imperiyasi tarkibida: Ushbu mavzu Turkistonning Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olinishi, mustamlakachilik siyosati, boshqaruv tizimi, huquqiy oʻzgarishlar va mahalliy aholining ahvolini yoritadi.
- Sovet davrida Turkiston: Ushbu mavzu Turkistonda sovet hokimiyatining oʻrnatilishi, milliy-hududiy chegaralanishi, Oʻzbekiston SSRning tashkil topishi va sovet davridagi siyosiy, iqtisodiy va madaniy oʻzgarishlarni oʻz ichiga oladi.
- Mustaqil Oʻzbekiston: Mazkur mavzu Oʻzbekiston Respublikasining mustaqillikka erishishi, yangi konstitutsiyaning qabul qilinishi, davlat tuzilishi va huquqiy tizimining rivojlanish bosqichlarini yoritadi.