Amaliy va seminar mashg`ulotlari uchun uslubiy qo`llanma
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari biologiya va ekologiya yo'nalishlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, ularning amaliy va seminar mashg'ulotlarida qo'llaniladigan materiallarni o'z ichiga oladi. Qo'llanmada ekologiya fanining asosiy tushunchalari, o'simlik va hayvonot dunyosining ekologik xususiyatlari, antropogen omillarning ta'siri, muhofaza masalalari va O'zbekistonning ekologik muammolari kabi mavzular yoritilgan. Kitob talabalarga laboratoriya ishlarini bajarishda va seminar mashg'ulotlariga tayyorgarlik ko'rishda yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Ekologiya fanining predmeti, vazifalari va tadqiqot uslublari: Ekologiyaning hozirgi zamon tushunchasi, tabiatni muhofaza qilishdagi roli, bo'limlari, sohalari va asoslari.
- O`zbekiston sotsial -ijtimoiy ekologik muammolari: Ekologik muammo tushunchasi, O'zbekistonning sotsial-ijtimoiy ekologik muammolari va ularni bartaraf etish yo'llari.
- Muhit va ekologik omillar: Hayot muhitlari, moslanish tushunchalari, ekologik omillar klassifikatsiyasi, ta'sir qonuniyatlari va ekologik nisha.
- Asosiy abiotik omillar - yorugʻlik va issiqlik ( harorat)ga organizmlarning moslashuvi: Yorug'lik va issiqlikning ekologik omil sifatidagi ahamiyati, o'simlik va hayvonlarning moslashuv yo'llari.
- Namlik, edaflk-tuproq omili ekologik omil sifatida: Namlik va tuproqning ekologik omil sifatidagi ahamiyati, o'simliklarning namlikka nisbatan ekologik klassifikatsiyasi, tuproqning sho'rlanishi va unga chidamlilik.
- Biotik va antropogen omillar. Biomaromlar: Biotik omillar xillari, antropogen omilning ekologik ahamiyati va biologik maromlar.
- Hayotiy shakllari: Hayot shakli tushunchasi, Raunkiyer bo'yicha o'simliklar hayot shakli klassifikatsiyasi, hayvonlarning hayot shakllari.
- Populyatsiyalar ekologiyasi: Populyatsiya haqida tushuncha, turlarning populyatsion tuzilmasi, hayvonlar populyatsiyasining etologik tuzilmasi.
- Populyatsiyalar dinamikasi: Populyatsiyaning dinamik tasnifi, populyatsiya sonining o'zgarishi, o'sishning eksponensial va logistik modellari.
- Biotsenozlar. Biogeotsenozlar va ekotizimlar. Quruqlik va suv ekotizmlari: Biotsenoz va ekotizimlar haqida tushuncha, ularning tuzilmasi, organizmlar o'rtasidagi munosabatlar, suksessiya jarayoni, biogeotsenoz mahsuldorligi, quruqlik va suv ekotizimlarining xususiyatlari.
- Biosfera haqida ta'limot: Biosfera haqida tushuncha, V.I.Vernadskiyning roli, biosfera qatlamlari, biosfera evolyutsiyasi, tirik va biokos moddalar, noosfera.
- Tabiatni muhofaza qilishning ekologik tamoyillari: Tabiatni muhofaza qilish, atmosfera havosini muhofaza qilish, suvlarni muhofaza qilish, o'simlik va hayvonot dunyosini muhofaza qilish.
- Ekologiya va milliy qonunchilik: O'zbekiston Respublikasida tabiatni muhofaza qilishga qaratilgan ishlar, xalqaro hamkorlik, ekologik ma'naviyat va ta'lim-tarbiya.
- Qazilma boyliklar va ularni muhofaza qilish: Metall va nometall foydali qazilmalar, yonuvchi qazilmalar va ulardan foydalanish, mamlakatimiz hududida tarqalishi va muhofazasi.