“Andijon yog’-moy” OAJda Ish haqi jamg’armasi sarflanishi

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Andijon mashinasozlik instituti "Iqtisodiyot" kafedrasining talabalari uchun "Mehnat iqtisodiyoti" fanidan kurs ishi bo'lib, Andijon yog'-moy" OAJda ish haqi jamg'armasining sarflanishi masalalariga bag'ishlangan. Unda ish haqining mohiyati, shakllanishi, funksiyalari, tashkil etish tamoyillari, O'zbekistonda mehnatga haq to'lashning xususiyatlari, korxonalarda mehnatga haq to'lashni takomillashtirish yo'llari kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Shuningdek, "Andijon yog'-moy" OAJ misolida ish haqi jamg'armasining sarflanishi tahlil qilinadi va takomillashtirish bo'yicha takliflar beriladi.

Asosiy mavzular

• Ish haqining mohiyati va shakllanishi: Bozor iqtisodiyoti sharoitida ish haqi hajmiga ta'sir etuvchi omillar, ish haqining elementlari, ish beruvchi va xodimning o'zaro munosabatlari, mehnat bozori va uning sub'ektlari, mehnat birligining bozor bahosi (ish haqi stavkasi), ish kuchining qiymati, minimal ish haqi, daromad turlari kabi masalalar yoritilgan.
• Ish haqining funksiyalari va uni tashkil etish tamoyillari: Ish haqining takror ishlab chiqarish, rag'batlantirish, o'chov-taqsimlash, joylashtirish, aholining to'lovga qobil talabini shakllantirish kabi funksiyalari, shuningdek ishlab chiqarish va mehnat samaradorligini oshirish, mehnat unumdorligini ta'minlash, mehnat hissasiga qarab ish haqini tabaqalashtirish, teng mehnatga teng ish haqi to'lash, mehnat bozorining ta'sirini hisobga olish kabi tamoyillari ko'rib chiqilgan.
• O'zbekistonda mehnatga haq to'lashni tashkil etishning xususiyatlari: Mehnatni normalash, tarif tizimi, ish haqini shakllari va tizimlari kabi asosiy elementlar, tarif setkasi, ta'rif stavkasi, tarif-malaka ma'lumotlari, mintaqaviy koeffitsientlar, yagona tarif setkasi, mehnat sharoitlari, iqlim omillari kabi masalalar tahlil qilingan.
• "Andijon yog'-moy” OAJda Ish haqi jamg'armasi sarflanishining tahlili: Korxonaning asosiy texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari, tovar mahsuloti hajmi, sanoat ishlab chiqarish xodimlari soni, ish haqi jamg'armasi, o'rtacha oylik ish haqi miqdori, korxonada ish haqi jamg'armasining sarflanishi, injiner-texnik xodimlar va ishchilarning ish haqi jamg'armasi, mehnat unumdorligi, mahsulot tannarxi kabi masalalar tahlil qilinadi.
• Korxonalarda mehnatga haq to'lashning tashkil etishni takomillashtirish yo'llari: Mehnatga haq to'lash shakllarini takomillashtirish, ishbay ish haqi shakllaridan kengroq foydalanish, mehnatni ilmiy tashkil etish, ortiqcha ishchi kuchini kamaytirish, moddiy rag'batlantirish tizimini takomillashtirish, ish vaqtidan unumli foydalanish, mukofatlash tizimini takomillashtirish kabi takliflar berilgan.