Badal

Ushbu hikoya Umar Sayfiddinning "Badal" asari bo'lib, unda Xo'ja Ali ismli mohir qilich yasovchining hayoti tasvirlangan. Uning san'ati nafaqat mahalliy, balki Istanbulda ham mashhur bo'lib, hatto yanicharlar ham uning tamg'asini qidirishadi. Xo'ja Ali po'lat toblashning sirini biladi, lekin u yolg'iz, uylanmagan va sirli shaxs. Bir kuni uni o'g'rilikda ayblashadi va qo'lini kesishga hukm qilishadi. Boy Hoji Mehmet unga shogirdlik taklif qiladi, lekin Ali qullikka rozi bo'lmaydi va o'z qo'lini kesib, Mehmetga qaytaradi. Hikoya 1910-yilda yozilgan.

Asosiy mavzular

San'at va hunarmandchilik: Hikoyada Xo'ja Alining qilich yasash san'ati, uning mahorati va shuhrati tasvirlangan. Uning qilichlari o'ta o'tkir va toshni kesadigan darajada bo'lgan. San'atkorning o'z ishiga sadoqati va mahorati ta'kidlangan.
Ijtimoiy adolat va zulm: Xo'ja Alining o'g'rilikda ayblanib, adolatsiz hukmga tortilishi ijtimoiy zulmning bir ko'rinishi sifatida namoyon bo'ladi. Uning haqsizlikka qarshi kurashi va o'z qadr-qimmatini saqlab qolishga urinishi aks etgan.
Qullik va erkinlik: Hoji Mehmetning shogirdlik taklifi Xo'ja Ali uchun qullikning bir turi bo'lib, u bundan voz kechadi. U o'z erkinligini saqlab qolish uchun qo'lini qurbon qiladi, bu esa shaxsiy erkinlikning qanchalik muhimligini ko'rsatadi.
Insoniy qadr-qimmat: Xo'ja Ali o'z qadr-qimmatini har narsadan ustun qo'yadi. U qullikka rozi bo'lmasdan, o'z qo'lini kesib, o'zligini saqlab qoladi. Bu uning insoniy qadr-qimmatini qanchalik yuqori baholashini ko'rsatadi.