Eksperemental fizk doimiyliklar

Ushbu kitob "Eksperimental fizika doimiyliklari" fizika fani va uning asosiy tushunchalariga bag'ishlangan bo'lib, O'zbekiston Respublikasi xalq ta'limi vazirligi tomonidan Navoiy davlat pedagogika instituti talabalari uchun o'quv qo'llanma sifatida tavsiya etilgan. Qo'llanma fundamental fizik doimiyliklarni o'rganishga, ularning xususiyatlari va qonuniyatlarini tushunishga yordam beradi. Kitobda fizika fanining rivojlanish tarixi, atom va yadro fizikasining asosiy tushunchalari, elektrodinamika, akustika, optika va boshqa sohalarga oid ma'lumotlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Fizika fani va fizik tushunchalar: Fizika fanining ta'rifi, asosiy tushunchalari (fizik jism, hodisa, tajriba, o'lchashlar, kattaliklar, qonunlar, sistema), materiya va harakatning fizik shakllari.
Fizik kattaliklar: Fizik kattaliklar, ularning turlari (asosiy va hosilaviy), o'lchov birliklari, vaqt, massa, uzunlik, burchak va boshqa asosiy kattaliklarning ta'riflari.
SI sistemasi va etalonlar haqida: Xalqaro birliklar sistemasi (SI), asosiy va qo'shimcha kattaliklar, etalonlar, birliklarni aniqlash usullari.
Jismning erkin tushish tezlanishi: Erkin tushish, uning qonuniyatlari, Galiley va Nyutonning hissasi, erkin tushish tezlanishining Yerning turli nuqtalarida turlicha bo'lishi.
Butun olam tortishish qonuni: Tortishish, uning qonuniyatlari, Nyutonning hissasi, gravitatsion doimiy, Kevendish tajribasi, tortishish maydoni.
Kosmik tezliklar: Birinchi, ikkinchi va uchinchi kosmik tezliklar, ularning hisoblanishi va ahamiyati.
Atmosfera bosimi: Atmosfera, uning tarkibi, atmosfera bosimi, bosimni o'lchash asboblari, normal atmosfera bosimi.
Atom va molekulalarning massalari: Atom va molekula tushunchalari, atom og'irligi, molekulyar og'irlik, Avogadro soni, molyar massa.
Broun harakatining qonuniyatlari: Broun harakati, uning sabablari, qonuniyatlari, Avogadro sonini aniqlash usullari.
Haroratlarning absolyut shkalasi: Harorat, turli harorat shkalalari (Tselsiy, Farengeyt, Reomyur, Kelvin), absolyut nol harorat.
Jismlarning elektrlanishi. Elektr zaryadi: Elektrlanish, elektr zaryadlari, Kulon qonuni, elektr maydoni.
Faradeyning elektroliz qonunlari: Elektrolitlar, elektroliz, Faradey qonunlari, elektroximiyaviy ekvivalent.
Magnit maydon. Magnit o'zaro taʼsiri: Magnit maydon, Amper qonuni, magnit induksiya, Lorens kuchi, skin-effekt.
Akustika. Tovush to'lqinlari: Tovush, tovush to'lqinlari, ularning xususiyatlari (tezlik, balandlik, qattiqlik), ultra va infratovushlar.
Yorug'likning vakuumdagi tezligi: Yorug'likning tabiati, korpuskulyar to'lqin dualizmi, elektromagnit to'lqinlar, Maykelson tajribasi.
Rentgen nurlari: Rentgen nurlari, ularning xususiyatlari va qo'llanilishi.
Plank gipotezasi. Plank doimiysi: Plank gipotezasi, Plank doimiysi, qora jismning nurlanish qonuni.
Relyativistik mexanika: Relyativistik mexanika, Eynshteynning nisbiylik nazariyasi.
Plazma haqida tushuncha: Plazma, uning xususiyatlari, plazma tebranishlari.
Yadro fizikasi: Yadro fizikasi, atom yadrosi, radioaktivlik, Rezerford tajribasi.
Ximiyaviy elementlar davriy sistemasi: Ximiyaviy elementlarning davriy sistemasi, Mendeleyev qonuni.