Геодезия

Ushbu kitob геодезия фани ва унинг вазифалари, ернинг шакли ва катталиги, координаталар системаси, нивелирлаш, топографик карта ва планларни тузиш каби геодезиянинг асосий тушунчалари ва усулларини қамраб олган. Китобда назарий маълумотлар билан бирга амалий қўлланмалар ҳам келтирилган.

Asosiy mavzular

• Кириш: Геодезия фанининг вазифалари, тармоқлари, аҳамияти ва ривожланиш тарихи.
• Ернинг ўлчамлари ва шакли ҳақида тушунча: Ернинг шакли, катталиги ва гравитацион майдони ҳақидаги маълумотлар.
• Координаталар системаси: Географик координаталар, Гаусс-Крюгернинг тўғри бурчакли координата системаси, қутбий координаталар.
• Ориентирлаш. Ориентирлаш бурчаклари. Азимут, дирекцион бурчак ва румб: Ориентирлаш тушунчаси, ориентирлаш бурчаклари, азимут, дирекцион бурчак ва румб орасидаги боғлиқлик.
• Топографик карта ва план: Карта ва план тушунчаси, уларнинг фарқлари, карталарнинг классификацияси, масштаб.
• Топографик картани ўрганиш ва топографик шартли белгилар ҳақида тушунча: Топографик карталарда жой тафсилотлари ва рельефни тасвирлаш усуллари.
• Ўлчаш хатоси ҳақида тушунча: Ўлчаш турлари, хатоликларнинг турлари, ўртача квадратик хатолар.
• Геодезик таянч шахобчалари: Геодезик таянч шахобчаларининг турлари, уларни барпо қилиш усуллари.
• Теодолит йўлини ўтказиш лойиҳасини тузиш ва жойда бажариладиган ишлар: Теодолит йўли, унинг лойиҳаси, рекогносцировка, нуқталарни белгилаш, ўлчаш ишлари.
• Жойда геодезик ўлчашлар: Жойда бурчак ўлчаш, теодолит, нивелир ёрдамида бажариладиган ишлар.
• Нивелирлаш: Нивелирлаш усуллари, геометрик нивелирлаш, асбоблар ва уларнинг текширилиши.
• Тахеометрик план олиш: Тригонометрик нивелирлаш, тахеометрик планга тафсилотларни олиш.
• Мензула билан топографик план олиш: Мензула билан план олиш асбоблари, текшириш ва усуллари.