Иқтисодиёт назарияси

Ushbu kitob iqtisodiyot nazariyasining asosiy tushunchalari, prinsiplari va amaliy jihatlarini qamrab oladi. Unda resurslar, ehtiyojlar, bozorlar, ishlab chiqarish, talab va taklif, pul-kredit siyosati kabi mavzular chuqur tahlil etiladi. Kitob O'zbekiston iqtisodiyotini o'rganishga ham alohida e'tibor qaratadi.

Asosiy mavzular

  • Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslublari: Bu mavzu iqtisodiyotning asosiy tushunchasi, ehtiyojlar va resurslar, iqtisodiy resurslar va ulardan foydalanish, iqtisodiy bilimlarning shakllanishi, iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va vazifalari, iqtisodiy qonunlar, kategoriya va usullarini o'z ichiga oladi.
  • Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari: Bu mavzu ishlab chiqarish omillari, ishlab chiqarish jarayonining mohiyati, ishlab chiqarishning umumiy va pirovard natijalari, ishlab chiqarish imkoniyatlari va cheklanishi, ishlab chiqarish samaradorligi va uning ko'rsatkichlari haqida ma'lumot beradi.
  • Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari: Bu mavzu ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot bosqichlari, iqtisodiy tizim va mulkchilik munosabatlarining iqtisodiy mohiyati, bozor iqtisodiyoti sharoitida mulkchilikning turli shakllari va ularning iqtisodiy mazmuni, Ўzbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishning maqsadi kabi masalalarni qamrab oladi.
  • Talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati: Mavzuda talab tushunchasi, talab qonuni, tovarlar va xizmatlarga talab, taklif tushunchasi va taklif qonuni, tovarlar va xizmatlar taklifi, iqtisodiy resurslarga talab va taklif, talab va taklif muvozanati kabi masalalar o'rganilgan.
  • Bozor iqtisodiyotining tashkil topishi va amal qilishi. Bozor va uning tuzilishi: Ushbu mavzuda bozor iqtisodiyotining mazmuni, tub belgilari, bozor iqtisodiyotiga utish zarurati, bozor iqtisodiyotining muammolari va uni hal qilinishi, afzalliklari, ziddiyatlari, islohotlari, bozor tushunchasi va vazifalari, turlari, tuzilishi, infrastrukturasining unsurlari kabi masalalar o'rganilgan.
  • O'zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o'tish davri va uning xususiyatlari: Bozor iqtisodiyotiga o'tishning modeli va xususiyatlari, O'zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o'tishning tamoyillari va yo'li, islohotlarni amalga oshirishning asosiy yo'nalishlari, jarayonida makroiqtisodiy barqarorlikka erishish vazifalari kabi masalalar yoritilgan.
  • Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati: Aholi daromadlari va ularning tarkibi, turmush darajasining ko'rsatkichlari, daromadlar tengsizligi va uning darajasini aniqlash, davlatning ijtimoiy siyosati. O'zbekistonda ijtimoiy siyosatning asosiy yo'nalishlari yoritib berilgan.
  • Milli iqtisodiyotning nisbatlari va muvozanati: Iqtisodiyotda muvozanatning turlari, iqtisodiyot tarkibining shakllanishi, tarkibiy uzgarishlar va uni amalga oshirishning asosiy yo'nalishlari hamda asosiy modellari, shuningdek, O'zbekistonda iqtisodiyot tarkibiy tuzilishini uzgartirish masalalari ham ushbu bobda yoritib berilgan.
  • Yalpi ischi kuchi va uning bandligi, ishsizlik: Yalpi ishchi kuchi va uning mikdori, ishchi kuchini takror xosil kilish, ishsizlik va uning turlari, ishsizlik darajasini aniklash, ishsizlikning iktisodiy va ijtimoiy okibatlari, ish bilan taminlash va mehnat birjalari masalalari yoritib berilgan.
  • Pul-kredit tizimi: Pul muomalasi va uning amal kilish konuniyatlari, inflyatsiya: inflyatsiya turlari va uning Bartaraf etilishi, kreditning moxiyati, manbalari va vazifalari, bank tizimi, markaziy va tijorat banklari xamda ularning vazifalari yoritib berilgan.