Атроф мухитни мухофаза килиш

Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi xalq ta’limi tizimi uchun umumiy biologiya fanidan ma'ruzalar matnlari to‘plamidir. Unda atrof muhitni muhofaza qilishning nazariy va amaliy jihatlari, ekologik muammolar va ularni hal etish yo'llari ko'rsatilgan. Kitob talabalar, aspirantlar, ilmiy xodimlar va o'qituvchilar uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

  • Atrof muhitni muhofaza qilish fanining mohiyati va vazifalari: Ekologiya fanining predmeti, vazifalari va boshqa fanlar bilan aloqasi. Hozirgi zamon ekologiyasining dolzarbligi va O‘zbekistonda olib borilayotgan ishlar.
  • Atrof muhitni himoya qilishning huquqiy va tashkiliy masalalari: Ekologiya sohasidagi qonunlar, davlatlararo bitimlar, hukumat qarorlari va yuridik organlar faoliyati. Ekologiya bo'yicha targ'ibot ishlari.
  • Atrof muhitni ifloslovchi manbalar, ularning ko'lami va xillari: Atrof muhit ifloslanishining asosiy manbalari, ularni bartaraf etish choralari, kam chiqimli texnologiyalarga o'tish va chiqindilarni qayta ishlash.
  • Atmosfera havosi va inson: Atmosfera havosining tarkibi, inson hayoti bilan bog'liqligi, ifloslantiruvchi manbalar. Kimyo sanoati, issiqlik elektr stansiyalari va avtotransportning ta'siri.
  • Ifloslangan atmosfera havosining atrof-muhitga va inson sog'lig'iga ta'siri: Ifloslangan havo ta'siri, havodagi zararli moddalarning me'yorlari, havo tozalanishi, ifloslantiruvchi omillarning tarqalish qonuniyatlari va muhofaza choralari.
  • Suv manbalari va ularni himoyalash: Aholi ta'minoti, suvning sanitariya holati, yer osti va yer usti manbalari, suv sifati, markazlashgan vodoprovod, suvlarni tozalash va qayta foydalanish.
  • Tuproqni asrash: Tuproqning ahamiyati, asosiy xossalari, govakligi, havo o'tkazuvchanligi, suv sig'imi, kapillyarligi, o'z-o'zini tozalash jarayoni va ifloslovchi manbalar.
  • Sanoat va maishiy xizmat korxonalari chiqindilarini zararsizlantirish va tozalash: Chiqindi turlari, yig'ish, chiqarib tashlash, zararsizlantirish, kompostlash, yoqish zavodlari va sanoat chiqindilarini qayta ishlash.
  • Radioaktiv nurlanish va undan himoyalanish: Radiatsiya turlari, manbalar, inson ta'siri, tashish, saqlash, saqlash qabristoni, o'lchash asboblari.
  • Zaharli kimyoviy moddalar gigienasi: Zaharli kimyoviy moddalar turlari, pestitsidlar, o'tkir va surunkali zaharlanish, muhitga ta'siri va ulardan himoyalanish.
  • Inson va o'simlik, hayvonot dunyosi: Inson va o'simlik dunyosining bog'liqligi, o'simlik dunyosidan foydalanish va muhofazalash, inson va hayvonot olami, Qizil kitob, qo'riqxonalar, buyurtmalar, milliy bog'lar.
  • Tabiiy resurslarni me'yorlari va ekologik ekspertiza asoslari: Tabiiy resurslarni me'yorlash, ekologik ekspertiza, xulosalar, guruhlar tuzish va tarkibi.
  • Ekologik talofatlardan ko‘riladigan iqtisodiy zararlar va uni hisoblash usullari: Ekologik talofatlar turlari, iqtisodiy zararlar, oldini olish chora-tadbirlari, hisoblash va undan foydalanish.