Gidrоenеrgеtik qurilmаlаr
Ushbu kitob gidroenergetika sohasidagi bilimlarni kengaytirishga qaratilgan bo'lib, gidravlika asoslari, gidroenergetik qurilmalarning turlari, ularning ishlash tamoyillari, hamda suv resurslaridan oqilona foydalanish masalalarini qamrab oladi. Kitob talabalarga va soha mutaxassislariga mo'ljallangan bo'lib, unda nazariy ma'lumotlar amaliy misollar bilan mustahkamlangan.
Asosiy mavzular
- Suv energiyasidan foydalanishning gidravlik asoslari: Gidravlikaning rivojlanishi, suyuqliklar haqida asosiy tushunchalar, ularning fizik xossalari, gidrostatik bosim va uning xossalari, bosimni o'lchash birliklari, asosiy tenglamalar, Paskal qonuni, mutloq va manometrik bosim, vakuum, gidrodinamika, suyuqlik oqimi, uzluksizlik tenglamasi, ideal suyuqlik oqimchasi uchun Bernulli tenglamasi, real suyuqliklar uchun Bernulli tenglamasi, napor yo'qolishi, laminar va turbulent harakat.
- Gidroenergetika va suv resurslaridan mukammal foydalanish: Suv xo'jaligi tizimlarida suv energiyasidan foydalanish ahamiyati, suv resurslari va ulardan oqilona foydalanish, gidroenergetik qurilmalar turlari (gidroelektrostansiyalar, nasos stansiyalari, gidroakkumulyasiya stansiyalari), suv energiyasidan foydalanish sxemalari.
- Gidroelektrostansiyalar, ularning turlari, asosiy parametrlari va jihozlari: GESning asosiy parametrlari (napor, suv sarfi, quvvat), gidroturbinalarning sinfiy guruhlari, tuzilishi, asosiy parametrlari va xarakteristikalari, turbinalarni modellashtirish, gidroturbinalarda oqim harakati, gidravlik turbinalarning asosiy tenglamasi, elektrotexnik jihozlar (generatorlar, transformatorlar), suv ta'minoti tizimlari.
- Nasos stansiyalari: Nasos stansiyalarining sinfiy guruhlari, ularning asosiy parametrlari, nasoslarning turlari va xususiyatlari (parrakli, markazdan qochma, o'qiy), nasoslarda kavitasiya, nasos ish rejimini rostlash usullari, ularning xarakteristikalari, stansiyada qo'llaniladigan jihozlar.
- Gidroenergetik qurilmalar binolari: Gidroelektrostansiya binolari (turlari, tuzilishi), nasos stansiyasi binolari (joylashish usullari, tuzilishi), kanallar (turlari, qurilish materiallari), muhofaza zonalarining tashkil etish jarayonlari.