Харбий Топография
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Harbiy topografiya" fanidan laboratoriya mashg'ulotlari bo'yicha o'quv dasturidir. Unda talabalarni joylarda mo'ljal olish, xaritalardan foydalanish, jangovar vazifalarni bajarishda topografik ma'lumotlardan foydalanishga o'rgatishga qaratilgan ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Joyning taktik xususiyatlari: Joyning taktik xususiyatlarini o'rganish usullari va uslublari, shuningdek, joyning o'tish darajasini aniqlash.
- Xarita yordamida masofani o'lchash: Xaritada masofani o'lchash ishlari, xaritada maydonni o'lchash va topografik xaritalarda egri chiziqlarni o'lchash.
- Magnit azimut va direksion burchaklar: Magnit azimut burchaklarini aniqlash, direksion burchaklarni aniqlash va topografik xaritalarda burchaklarni o'lchash.
- Topografik xaritalar: Topografik va maxsus xaritalar haqida tushuncha, geografik xaritalar va topografik xaritalarning varaqlariga bo'linishi.
- Xaritani ishga tayyorlash: Xaritani kesish, yopishtirish, ko'tarish va taxlash, shuningdek, xaritani garmoshka usulida taxlash.
- Xaritasiz masofani o'lchash: Joylarda xaritasiz masofani o'lchash usullari, masofani ko'z bilan, avto ulov masofa o'lchagichi yordamida va jismlar orqali o'lchash.
- Koordinatalarni aniqlash: Yer yuzidagi ob'ektlarning koordinatalarini aniqlash, to'g'ri burchakli koordinatalar tizimi va geografik koordinatalar tizimi.
- Joyda xaritasiz mo'ljal olish: Joyda xaritasiz mo'ljal olish usullari, gorizont tomonlarini aniqlash, quyosh va soatdan foydalanib yo'nalishni aniqlash.
- Xarita yordamida mo'ljal olish: Xarita yordamida joylashgan o'rinni aniqlash, kompas yordamida xaritani mo'ljallash, chiziqli mo'ljal va stvorni mo'ljallash.
- Xarita boshqaruv vositasi sifatida: Ishchi xaritani tayyorlash, ishchi xaritani olib borish qoidalari va xarita bo'yicha nishonni ko'rsatish.
- Jangovar jadval hujjatlarini tuzish: Joy sxemasining vazifasi, ularni tuzish qoidalari, oddiy jangovar hujjatlar grafigini tuzish va joy sxemasini tuzish usullari.