Matnning pragmatik xususiyatlari
Ushbu kitob pragmalingvistika sohasiga oid boʻlib, unda matnning pragmatik xususiyatlari, lisoniy birliklarning qoʻllanilishi, muloqot jarayonidagi taʼsiri, matn tahlili va pragmatikaning oʻrni kabi masalalar oʻrganilgan. Kitobda pragmatikaning nazariy asoslari, lisoniy birliklar va matnning aloqadorligi, muloqotning turli shakllari va madaniy omillarning taʼsiri hamda pragmatik tahlilning ahamiyati yoritilgan. Shuningdek, matnning semantik va struktur tuzilishi, turlari, pragmatik jihatlari va lingvistik tahlili ham ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Pragmatikaning nazariy asoslari: Ushbu mavzuda pragmatikaning falsafiy ildizlari, tilshunoslikdagi oʻrni, asosiy tushunchalari va tamoyillari tahlil qilinadi. Pragmatikaning kommunikativ faoliyat subyekti, belgi nazariyasi va muloqotning lingvistik xususiyatlari bilan bogʻliqligi koʻrib chiqiladi.
- Matn va uning xususiyatlari: Matn tushunchasining taʼrifi, uning yozma va ogʻzaki shakllari, strukturaviy tuzilishi va semantik xususiyatlari muhokama qilinadi. Matnning lingvistik tahlili, pragmatik jihatlari, funksional belgilari va kommunikativ vazifalari oʻrganiladi.
- Matnning pragmatik xususiyatlari: Matnning pragmatik xususiyatlari, lisoniy birliklarning qoʻllanilishi, muloqot jarayonidagi taʼsiri, pragmatik maqsad va mazmunning ifodalanishi tahlil qilinadi. Referensiya, presuppozitsiya, implikatura kabi pragmatik hodisalar koʻrib chiqiladi.
- Matn turlari: Matn turlari va ularning pragmatik jihatlari: hikoya mazmunli, tasviriy, izoh mazmunli, didaktik, xabar mazmunli, buyruq-istak mazmunli va hissiy ifoda mazmunli matnlar taʼriflanadi va tahlil etiladi. Matn turlarining badiiy asardagi oʻrni va ahamiyati aniqlanadi.
- Pragmatikaning roli: Pragmatikaning lisoniy birliklarni to'g'ri qo'llashdagi roli va ahamiyati ko'rsatilgan. Matnning kommunikativ maqsadiga erishishdagi o'rni aniqlangan. Pragmatika muloqot ishtirokchilariga ta'sir etishi ko'rsatilgan. Pragmatikaning matn tahlilidagi o'rni beqiyosdir.