ЖАНУБИЙ АМЕРИКА: ШАКЛЛАНИШ ТАРИХИ, РЕЛЪЕФИ ВА ФОЙДАЛИ ҚАЗИЛМАЛАРИ

Ushbu kitobda O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan 5440500 - Geografiya mutaxassisligi uchun "Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi" fanidan muammoli ma'ruzalar matni keltirilgan.Matn ikki qismdan iborat bo'lib, talabalarga fan doirasidagi bilimlarini mustahkamlashga yordam beradi.

Asosiy mavzular

Janubiy Amerika: Shakllanish tarixi, relyefi va foydali qazilmalari: Janubiy Amerikaning geografik o'rni, geologik tuzilishi, relyefi, foydali qazilmalari va ularning tarqalishi xususiyatlari. Gondvana, Alьp tsikli, And geosinklinali, nevadid burmalanish kabi tushunchalar yoritilgan.
Janubiy Amerika materigining iqlimi va ichki suvlari: Janubiy Amerikaning iqlimini shakllantiruvchi omillar, iqlim mintaqalari, ichki suvlari (daryolar, ko'llar, sharsharalar) haqida ma'lumotlar berilgan. Atmosfera sirkulyatsiyasi, okean oqimlari, ekvatorial havo massasi, mo'tadil sirkulyatsiya, sub tropik antitsiklonlar kabi atamalar tahlil qilingan.
Janubiy Amerika materigining tabiat zonalari: Janubiy Amerika tabiat zonalari (ekvatorial o'rmonlar, subekvatorial o'rmonlar, savannalar, dashtlar, chalacho'llar, cho'llar, keng bargli o'rmonlar) ta'rifi. Ularning tuproqlari, o'simliklari va hayvonot dunyosi haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan.
Janubiy Amerika materigining tabiiy geografik o'lkalari: Lьyanos-Orinoko, Gviana tog'ligi, Amazoniya, Braziliya yassi tog'ligi, ichki tekisliklar, Kordilьera oldi, SHimoliy And, Markaziy And, Subtropik And va Patagoniya And tog'lari. Har bir o'lkaning geografik o'rni, geologik tuzilishi, iqlimi, ichki suvlari va tabiat zonalari xususiyatlari ko'rib chiqilgan.
Afrika: Shakllanish tarixi, relyefi va foydali qazilmalari: Afrikaning geografik o'rni, shakllanish tarixi, relyefi (Atlas tog'lari, Sahroi Kabir-Sudan tekisliklari, Gvineya qirlari, Kongo botig'i, Kalahari botig'i, Madagaskar oroli, Kap tog'lari, SHarqiy Afrika), foydali qazilmalari haqida umumiy ma'lumotlar.
Afrika materigining iqlimi va ichki suvlari: Afrikaning iqlimi va uning hosil bo'lish omillari, iqlim mintaqalari (ekvatorial, subekvatorial, tropik, subtropik), ichki suvlari (daryolari, ko'llari). Iqlimga ta'sir etuvchi omillar, havo massalari, yozgi va qishgi mussonlar ta'siri va boshqalar muhokama qilingan.
Afrika materigining tabiat zonalari: Afrikaning turli tabiat zonalari (ekvatorial o'rmonlar, subekvatorial o'rmonlar, savannalar, tropik va subtropik chalacho'llar, tropik cho'llar, subtropik yashil o'rmon va butazorlar, sernam subtropik o'rmonlar, tropik o'rmonlar)ning geografik joylashuvi, iqlim sharoitlari va o'simlik dunyosi haqida ma'lumot berilgan.
Afrika materigining tabiiy geografik o'lkalari: Afrikaning yirik tabiiy geografik o'lkalari (Past Afrika: Atlas tog'lari, Sahroi Kabir cho'li, Sudan-Gvineya, Kongo botqogi; Yuqori Afrika: Efiopiya - Somali, Sharqiy Afrika, Janubiy Afrika) ta'rifi, har bir o'lkaning tabiati, geologik tuzilishi, iqlimi, ichki suvlari va o'simliklari haqida ma'lumotlar.
Avstraliya: Shakllanish tarixi, relyefi va foydali qazilmalari: Avstraliyaning geologik tuzilishi, relyefi va foydali qazilmalari. Qanday qilib Avstraliya Gondvana superkontinentidan ajralib chiqdi. Foydali qazilmalarining tarqalishi va boyligi, geologik tuzilishining asosiy xususiyatlari.
Avstraliya materigining iqlimi va ichki suvlari: Avstraliya iqlimi va iqlim mintaqalari. Avstraliya ustidagi havo massalarining sirkulyatsiyasi. Daryolar va ko'llar, suv resurslarining taqsimlanishi.
Avstraliya materigining tabiat zonalari: Avstraliyaning asosiy tabiat zonalari (Subekvatorial mintaqadagi tabiat zonalari, Tropik mintaqadagi tabiat zonalari, Subtropik mintaqadagi tabiat zonalari, Mo'tadil mintaqadagi tabiat zonalari) ning tavsifi.
Avstraliya materigining tabiiy geografik o'lkalari: Avstraliyaning tabiiy geografik o'lkalari: Garbiy Avstraliya, Markaziy pasttekislik, SHarqiy Astraliya tog'lari. Ushbu hududlarning har birining relefi, iqlimi, gidrografiyasi, o'simliklari va hayvonot dunyosi tasvirlangan.
Okeaniya: Tabiiy sharoiti: Okeaniyaning geografik o'rni, geologik tuzilishi, relyefi, iqlimi, ichki suvlari, o'simliklari va hayvonot dunyosi tasvirlangan. Okeaniyaning hosil bolish jarayoni va tabiiy resurslari.
Okeaniyaning tabiiy geografik o'lkalari: Melaneziya, Mikroneziya, Polineziya va Yangi Zelandiya hududlarining har birining asosiy tavsiflari, xususiyatlari va tabiiy resurslari batafsil tasvirlangan.
Antarktida: Tabiiy sharoiti va materikning o'ziga xosligi: Antarktida qit'asining tadqiqot tarixi, relefi, iqlimi, suv oqimi, muzliklarning harakati, o'simliklari va hayvonot dunyosi batafsil yoritilgan.
Hind va SHimoliy muz okeanlari: Hind okeani va SHimoliy muz okeanlarining xususiyatlari, tashkil etuvchilari, flora va faunasi haqidagi ma'lumotlar.