Назарий грамматика

Ushbu kitob nemis tili grammatikasi nazariyasiga bag'ishlangan bo'lib, unda grammatikaning asosiy tushunchalari, grammatik kategoriyalari, so'z turkumlari va gap tuzilishi kabi mavzular keng yoritilgan. Kitobda nemis tilining fonetikasi, morfologiyasi va sintaksisining o'zaro aloqadorligi hamda tilning kommunikativ xususiyatlari muhokama qilinadi. Shuningdek, kitobda grammatik hodisalarni tahlil qilishning turli usullari va yondashuvlari ko'rib chiqiladi.

Asosiy mavzular

Grammatikaning mohiyati va grammatik qurilish: Grammatika tilning qurilishini o'rganadigan fan sifatida ta'riflanadi. Unda grammatik qurilishning asosiy elementlari, shakllari va qoidalari ko'rsatiladi. Amaliy va nazariy grammatikaning farqlari, grammatikaning boshqa fanlar bilan aloqasi, grammatikani diaxronik va sinxronik jihatdan o'rganish masalalari ko'rib chiqiladi.
So'z turkumlari: So'z turkumlari grammatikaning asosiy kategoriyalaridan biri sifatida tahlil qilinadi. Unda so'z turkumlarining tasnifi, xususiyatlari, vazifalari va so'z turkumlarining o'zaro munosabatlari yoritiladi. Har bir so'z turkumining (ot, sifat, fe'l, ravish, olmosh, son va boshqalar) o'ziga xos grammatik xususiyatlari va vazifalari batafsil tahlil qilinadi.
Gapning tuzilishi: Gap sintaksisning asosiy birligi sifatida ko'rib chiqiladi. Gapning ta'rifi, turlari, tuzilish unsurlari (ega, kesim, to'ldiruvchi, aniqlovchi, hol), gap bo'laklarining o'zaro aloqasi va gap qurilishidagi vazifasi yoritiladi. Sodda va murakkab gaplar, gapdagi so'z tartibi, gapning kommunikativ tuzilishi (tema va rema) kabi masalalar tahlil qilinadi.
Fe'l sistemasining o'ziga xosliklari: Fe'l german tillar grammatikasida eng muhim so'z turkumlaridan biri bo'lib, uning zamon, mayl, nisbat, shaxs va son kabi grammatik kategoriyalari muhim rol o'ynaydi. Fe'lning aspekt kategoriyasi harakatning davomiyligi, tugallanganligi va boshqa xususiyatlarini ifodalashga xizmat qiladi. Fe'l sistemasida fe'lning harakatni ifodalash usullari va grammatik xususiyatlari batafsil ko'rib chiqiladi.
So'z birikmalari va sintaktik munosabatlar: So'z birikmalari (sintagma) gapning tarkibiy qismlari bo'lib, so'zlarning ma'no va grammatik jihatdan birikish qonuniyatlariga asoslanadi. Sintaktik munosabatlar so'zlar va so'z birikmalari o'rtasida o'rnatiladi, ular orasida moslashuv, boshqaruv va bitishuv kabi aloqalar mavjud. So'z birikmalarining turlari, sintaktik munosabatlarning ifodalanishi va gap tuzilishidagi ahamiyati muhokama qilinadi.