Матeриалшунослик

Ushbu kitob materialshunoslik faniga oid ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Unda metallar, ularning tuzilishi, xossalari, qotishmalari va ularni qayta ishlash texnologiyalari haqida so'z yuritiladi. Shuningdek, temir-uglerod qotishmalari (po'lat va cho'yan) batafsil ko'rib chiqiladi.

Asosiy mavzular

• Metallarning atom kristal tuzilishi: Metallarning davriy sistemadagi o'rni, metall va metallmaslar, metallarning umumiy xossalari (elektr va issiqlik o'tkazuvchanligi, yaltiroqligi, plastikligi), metallarning kristall panjaralari (kub, geksagonal va boshqalar), kristall panjaralardagi nuqsonlar va ularning xossalarga ta'siri.
• Qotishmalar: Qotishmalarning ta'rifi, fazalari, sistemalari va komponentlari. Qotishmalarning tuzilishi (mexanik aralashmalar, qattiq eritmalar va kimyoviy birikmalar). Qotishmalarning xossalari ularning tarkibiga, tuzilishiga va ishlatilish sharoitlariga bog'liqligi.
• Metall va qotishmalarning mexanik xossalari: Metallarning tashqi kuchlar ta'siriga qarshilik ko'rsatish xususiyatlari: cho'zilishdagi, siqilishdagi, kesilishdagi, burilishdagi va zarb ta'siridagi mustahkamlik, elastiklik, plastiklik va tolish chegarasi.
• Metall va qotishmalarning fizik va texnologik xossalari: Metall va qotishmalarning fizik xossalari: solishtirma og'irligi, issiqlik sig'imi, issiqlik o'tkazuvchanligi, magnit xossalari, elektr xossalari. Texnologik xossalari: quyuvchanligi, kesishga yaroqliligi, payvandlanuvchanligi, bolg'alanuvchanligi va boshqalar.
• Metallarning deformatsiyalanishi va rekristallanishi: Metallarning elastik va plastik deformatsiyalanishi, rekristallanish temperatura va unga ta'sir etuvchi omillar, sovuq va issiq holda deformatsiyalash.
• Temir-uglerod qotishmalari (cho'yan va po'lat): Temirning uglerod bilan hosil qiladigan birikmalari (sementit, grafit). Temir-uglerod holat diagrammasi. Po'lat va cho'yanlarning turlari, tarkibi, xossalari va qo'llanilishi.