Hоzirgi о´zbek tili
Ushbu kitob o'zbek tili morfologiyasiga bag'ishlangan. Unda so'z turkumlari, grammatik ma'nolar, so'z yasalishi kabi masalalar batafsil o'rganiladi.
Asosiy mavzular
- Morfologiya: Morfologiya, so'zlarning shakli va grammatik xususiyatlari haqidagi ta'limot. So'zlarning tuzilishi, shakllanishi va turkumlanishi kabi masalalar o'rganiladi.
- Grammatik Ma'no va Grammatik Shakl: So'zning leksik va grammatik ma'nolari, grammatik ma'nolarning turlari (umumiy va xususiy), so'z shakllarining hosil bo'lish usullari (sintetik, analitik, juft va takroriy) ko'rib chiqiladi.
- Ot So'z Turkumi: Otning ma'no va grammatik belgilari, ma'no turlari (atoqli va turdosh otlar), son va egalik kategoriyalari, kelishik kategoriyasi, yasalishi va tuzilishiga ko'ra turlari batafsil tahlil qilinadi.
- Sifat So'z Turkumi: Sifatning ma'no va grammatik belgilari, asliy va nisbiy sifatlar, darajalari, yasalishi, tuzilishiga ko'ra turlari, gapdagi vazifasi kabi masalalar o'rganiladi.
- Son So'z Turkumi: Sonning ma'no turlari (sanoq va tartib sonlar), imlosi, tuzilishiga ko'ra turlari, qo'llanishiga ko'ra (butun va kasr sonlar) kabi xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
- Olmosh So'z Turkumi: Olmoshning ma'no turlari (kishilik, ko'rsatish, o'zlik, so'roq, belgilash, bo'lishsizlik, gumon olmoshlari), tuzilishiga ko'ra turlari va gapdagi vazifasi tahlil qilinadi.
- Ravish So'z Turkumi: Ravishning ma'no turlari (holat, payt, o'rin, maqsad, miqdor-daraja, sabab ravishlari), darajalari, yasalishi, tuzilishiga ko'ra turlari va gapdagi vazifasi o'rganiladi.
- Fe'l So'z Turkumi: Fe'lning ma'no va grammatik belgilari, yasalishi, o'timli va o'timsizligi, bo'lishli va bo'lishsizligi, nisbatlari, mayllari, shaxs-son kategoriyalari, zamonlari, tuzilishiga ko'ra turlari va vazifadosh shakllari batafsil ko'rib chiqiladi.
- Yordamchi So'zlar Turkumi: Bog'lovchilar, ko'makchilar va yuklamalar kabi yordamchi so'z turkumlarining ma'no va grammatik xususiyatlari, turlari va gapdagi vazifalari tahlil qilinadi.
- Alohida Olingan So'zlar Turkumi: Modal so'zlar va undov so'zlar kabi alohida olingan so'z turkumlarining ma'no va grammatik xususiyatlari, turlari va gapdagi vazifalari o'rganiladi. Taqlid so'zlar ham shu turkumga kiritiladi.