Ҳозирги адабий жараён
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Farg'ona Davlat Universitetining O'zbek adabiyotshunosligi kafedrasi tomonidan "Hozirgi adabiy jarayon" fanidan ma'ruzalar matni sifatida tayyorlangan. Kitobda O'zbekiston mustaqillikka erishganidan keyingi davr adabiyoti, uning asosiy yo'nalishlari, tendensiyalari va xususiyatlari tahlil qilinadi. Shuningdek, kitobda adabiy jarayonning manbalari va omillari, lirik she'riyat, epik va dramatik turlarining rivoji masalalari ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish. Fanning o'ziga xos xususiyatlari: Fanning obyekti, maqsadi va vazifalari. Hozirgi adabiy jarayonning taraqqiyot manbalari, omillari. Asosiy tendensiyalari va xususiyatlari.
- Hozirgi o'zbek lirikasining taraqqiyot tamoyillari: Lirik she'riyat haqida ma'lumot. Hozirgi o'zbek lirikasining taraqqiyot yo'li. Lirik she'rda fikr, tuyg'u va ruhiyat. Lirikada qahramon va obraz.
- Hozirgi o'zbek she'riyatida mavzu va g'oya birligi: Badiiy asarda mavzu va g'oya haqida. Hozirgi she'riyatning mavzu doirasi. Lirik qahramon, lirik obraz va g'oya birligi.
- Lirik she'rda shakl va mazmun birligi: Badiiy adabiyotda shakl va mazmun muammosi. Badiiy asarda shakl va mazmun birligi. Mazmun va shakl unsurlari.
- Lirik she'riyatda metod va uslub: Adabiyotda metod va uslub masalalari. Ijtimoiy metodning o'ziga xosligi. Adabiy ijodda uslub va uning rang-barangligi.
- Liro-epik tur rivoji: Adabiy tur haqida ma'lumot. Liroe-epik tur janrlari va ular strukturasidagi o'zgarishlar. Zamonaviy va tarixiy mavzudagi dostonlar.
- Hozirgi epik tur va uning o'ziga xos xususiyatlari: Epik tur haqida ma'lumot. Uning o'ziga xos xususiyatlari. XX asr oxiri va XX1 asr boshlarida o'zbek adabiyotida epik tur takomili. Hozirgi o'zbek nasriga G'arb adabiyotiga xos xususiyatlarning kirib kelishi va ularning ahamiyati.
- Kichik epik janrlar: Kichik epik janrlar haqida ma'lumot: pamflet, fel'eton, ocherk, novella, esse. Kichik epik janrlar taraqqiyoti va ularning sintezlashuvi.
- Hikoya janri: Hikoyaning janr xususiyatlari. Hikoyaning shakl va mazmunidagi o'zgarishlar. Hozirgi o'zbek hikoyachiligida mavzu, muammo va yechim.
- Hozirgi o'zbek adabiyotida qissa janri: Qissa janri, povest atamasi haqida. Hozirgi o'zbek qissalarining janr xususiyatlari.
- Hozirgi o'zbek adabiyotida yirik epik janrlar: Roman va uning taraqqiyot yo'li. Roman epik turning yirik janri. Roman shakli va mazmunidagi o'zgarishlar. Roman dilogiya: roman-trilogiya; roman-epopeya. Hozirgi o'zbek adabiyotida polifonik romanlar.
- Hozirgi o'zbek romanlarining o'ziga xos tomonlari: O'zbek adabiyotida tarixiy romanlar evolyutsiyasi. Prozada zamonaviy mavzu va yozuvchi dunyoqarashi.
- Hozirgi o'zbek dramaturgiyasi: Dramatik turning taraqqiyot yo'li. XX acr oxiri va XX1 acr boshlaridagi dramalarda inson va jamiyat muammolari. Tragikomediya janrining o'ziga xos xususiyatlari.