Kоmmеrtsiya аsоslаri
Ushbu oʻquv qoʻllanma Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan tavsiya etilgan boʻlib, Toshkent Kimyo Texnologiya Instituti “Sanoat Marketingi” kafedrasi tomonidan ishlab chiqilgan. Qoʻllanma bozor iqtisodiyoti sharoitida savdo jarayonlarini tashkil etish va texnologiyasiga yangi yondashuvlarni oʻrganishga qaratilgan. Ushbu qoʻllanma oʻqituvchilar, talabalar va kunduzgi taʼlim talabalari foydalanishlari uchun moʻljallangan.
Asosiy mavzular
- Savdo jarayonlari texnologiyasining tuzilish asoslari: Ushbu mavzu savdo jarayonlari texnologiyasining mohiyati, tovarlarni tarmoqlardan oʻtishi, texnologiya va uning usullari, savdo texnologik jarayoniga taʼsir etuvchi omillar, texnologik jarayonlarning ratsional tuzilish tamoyillarini oʻz ichiga oladi.
- Ulgurji savdo tashkilotlari, ularni vazifalari, tiplari va turlari: Bu mavzu ulgurji savdoning roli, zamonaviy masalalari, tashkilot turlari va ularning vazifalarini qamrab oladi. Shuningdek, ulgurji savdoni ulgurji xaridorlarga va tovar taʼminlovchilarga nisbatan vazifalari koʻrib chiqiladi.
- Tovar omborlari, ularni tuzilishi va planirovkasi: Ushbu mavzuda omborlarning maqsadi, vazifalari, ularni tavsifi, omborlarni tuzilishiga qoʻyiladigan texnologik va umumtexnik talablar, ombor xonalarining turlari va ularni planirovkasi, ombor maydonlariga va ombor hajmiga boʻlgan ehtiyojlarni aniqlash masalalari yoritiladi.
- Omborlarni texnologik jihozlari: Mazkur mavzu tovarlarni saqlash uchun jihozlar, tovarlarni tashishda tagliklardan foydalanish, omborlardagi ortish-tashish jihozlari, transportirovka qiluvchi mashina va moslamalar, og'irlikni oʻlchash va qadoqlash jihozlarini oʻz ichiga oladi.
- Savdo omborlarida umumiy texnologik jarayonlar: Ushbu mavzu ombor texnologik jarayoni va uni tashkil etish printsiplari, omborlarga tovarlarni keltirish va qabul qilish texnologiyasi, tovarlarni joylashtirish, tahlash va saqlash texnologiyasi, omborlardan tovarlarni berish texnologiyasini qamrab oladi.
- Savdoda tara va tara operatsiyalari: Bu mavzu savdo texnologik jarayonida oʻramni va taralarni roli, taralarga qoʻyiladigan talablar va ularni asosiy turlari tavsifi va tasnifini oʻz ichiga oladi.
- YUklarni transport vositalarida boshqa joyga tashish texnologiyasi: Ushbu mavzu savdoda transportlar yordamida har xil operatsiyalarni bajarish va ularni roli, temir yoʻl transporti yordamida tovarlarni boshqa joyga tashish, avtomobil transporti yordamida tovarlarni tashish texnologiyasi, tovarlarni suv va havo transportida tashish masalalarini yoritadi.
- Magazinlarda savdo-texnologik jarayonlarini tashkil etish: Bu mavzu magazinlardagi savdo-texnologik jarayonning tarkibiy qismlari va uni ratsional tashkil qilish tamoyillari, magazinlarga tovarlarni keltirish va qabul qilish texnologik operatsiyalari, tovarlarni saqlash va sotishga tayyorlash texnologiyasi, tovarlarni savdo zalida joylashtirish va yoyib qoʻyish, tovarlarni Chakana sotish texnologiyasini qamrab oladi.
- Chakana savdo korxonalarini tovar ta'minoti texnologiyasi va tashkil etilish: Ushbu mavzu tovar yetkazib beruvchi tashkilotning mohiyati va uning oldiga qoʻyiladigan asosiy talablar, Chakana savdo korxonalarini tovar bilan ta'minlashning ritmlilik darajasi, tovar ta'minoti shakllari va Chakana savdo tarmogʻiga tovarlarni tashib keltirish sxemalarini oʻz ichiga oladi.