Ҳәзирги қарақалпақ тили

Ushbu kitob qoraqalpoq tili leksikologiyasiga bag'ishlangan bo'lib, tilshunoslikning muhim sohalaridan biri sifatida leksikologiya, uning vazifalari, tadqiqot ob'ektlari, leksikaning semantik va uslubiy xususiyatlari, frazeologiya, leksikografiya kabi masalalarni o'rganadi. Kitob davomida qoraqalpoq tilining leksik qatlami tarixi, turkiy va boshqa tillardan o'zlashgan so'zlar, dialektlar va ularning o'ziga xos xususiyatlari ham ko'rib chiqiladi.

Asosiy mavzular

Leksikologiya, uning vazifalari va tadqiqot ob'ektlari: Leksikologiya til bilimining eng asosiy sohalaridan biri bo'lib, tilning so'z boyligini va uning rivojlanish qonuniyatlarini o'rganadi. Uning tadqiqot ob'ekti so'z bo'lib, so'zlar leksik qatlamning ichida o'rganiladi.
Qoraqalpoq tilining leksik qatlami tarixi: Qoraqalpoq tilining so'z boyligi uzoq tarixga ega. Uning shakllanishiga turkiy, arab, fors va rus tillari katta ta'sir ko'rsatgan. Kitobda qoraqalpoq tilining so'z boyligidagi o'zgarishlar tarixi bilan bog'liq muhim ma'lumotlar beriladi.
So'zlarning ma'noviy turlari: So'zlar ma'noviy aloqa darajasiga qarab leksik ma'nolarga bo'linadi. Leksiologiya so'z ma'nolari haqidagi fan, semasiologiya bilan chambarchas bog'liq. Kitobda so'zlarning ma'noviy xususiyatlari, ko'p ma'nolilik, omonimiya va antonimiya kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
Frazeologiya: Frazeologiya tilning so'z boyligining muhim qismi bo'lib, barqaror so'z birikmalarini o'rganadi. Ular o'zining obrazliligi, emotsionalligi va milliy o'ziga xosligi bilan ajralib turadi.
Leksikografiya: Leksikografiya lug'atlar tuzish nazariyasi va amaliyoti bilan shug'ullanadi. Lug'atlar turli xil bo'lishi mumkin: izohli lug'atlar, tarjima lug'atlari, terminologik lug'atlar va boshqalar. Kitobda qoraqalpoq tilshunosligida yaratilgan lug'atlarning turlari va ularning xususiyatlari haqida ma'lumot beriladi.
Uslubiy leksika: Uslubiy leksika so'zlarning qo'llanilish sohasiga ko'ra bo'linadi. Umumxalq leksikasi, dialektizmlar, kasbiy so'zlar va jargonlar mavjud. Kitobda uslubiy leksikaning xususiyatlari va ularning adabiy tildagi o'rni ko'rib chiqiladi.