To’rt o’lchovli kattaliklarning invariant ifodalari

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi Buxoro davlat universiteti Fizika-matematika fakulteti "Fizika" kafedrasi talabasi Ochilova Xursand Komilovna tomonidan "To'rt o'lchovli kattaliklarning invariant ifodalari" mavzusida yozilgan bitiruv malakaviy ishidir. Unda relyativistik fizika, elektrodinamika, to'rt o'lchovli vektorlar va invariant kattaliklar kabi mavzularga oid nazariy masalalar ko'rib chiqilgan. Kitobning maqsadi fizikadagi invariant kattaliklar yordamida fizik qonuniyatlarning matematik ifodalarini keltirib chiqarishni o'rganish va xususiy hollarni tahlil qilishdir.

Asosiy mavzular

  • To'rt o'lchovli interval invariantligi: Ushbu mavzuda to'rt o'lchovli fazoda interval tushunchasi, uning invariantligi, Lorens almashtirishlari va ulardan kelib chiqadigan vaqtning sekinlashuvi, uzunlikning qisqarishi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
  • Relyativistik dinamika tenglamalari: Ushbu mavzu zarraning relyativistik Lagranj funksiyasi, impulsi, energiyasi va harakat tenglamalarini o'z ichiga oladi. Shuningdek, energiya va impulsning saqlanish qonunlari va to'qnashuv jarayonlari ham tahlil qilinadi.
  • Elektrodinamikaning maxsus tenglamalari: Bu mavzuda elektromagnit maydondagi zaryad uchun Lagranj funksiyasi, kuch, impuls, potensiallar va harakat tenglamalari ko'rib chiqiladi. Maksvell tenglamalari va elektromagnit maydonning energiyasi ham tahlil qilinadi.
  • Elektromagnit maydon invariantlari: Ushbu mavzu elektromagnit maydon tenzorlari, invariant kattaliklar, ularning almashtirish qonunlari va fizik qonuniyatlar bilan bog'liqligini o'z ichiga oladi.