Безопасность жизнедеятельности

Ushbu mustaqil ishda ish joyidagi zararli moddalar va ularni filtrlash usullari haqida ma'lumotlar to'plangan. Ish zonasida uchraydigan zararli moddalarning xususiyatlari, ishlab chiqarish changlari, tuman va tutunlar bo'yicha yangi ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, havo tozalashda filtrlashning samarali usullari ko'rsatilgan.

Asosiy mavzular

Aerozollar: Havodagi aerozollar qattiq zarrachalar yoki suyuq tomchilardan iborat bo'lishi mumkin. Ular o'pkani shikastlab, qon aylanish tizimiga kirishi mumkin. Kattaligi 100 mikrondan katta bo'lgan aerozollar tezda cho'kadi, ammo kichikroqlari nafas yo'llariga kirishi mumkin. Kichik zarrachalar uzoqroq turadi va nafas olish organlariga kirish ehtimoli yuqori. Aerozollar chang, tuman yoki tutun ko'rinishida bo'lishi mumkin.
Chang: Aerozol chang qattiq materiallarni maydalash yoki silliqlash, kukunni tarqatish yoki oldindan cho'kkan changdan hosil bo'ladi. Ba'zi changlar tola shaklida bo'lishi mumkin, masalan, shisha tolasi yoki sintetik tolalar. Tolalar uzunligi kengligidan kamida uch barobar katta bo'lishi kerak.
Tumanlar: Tumanlar suyuqlikni tarqatish jarayonida hosil bo'ladigan mayda tomchilardir. Yog'li tumanlar kesish va silliqlash jarayonlarida, kislotali tumanlar galvanik qoplamalar qo'llanilganda va bo'yoq tumanlari purkagichda hosil bo'ladi. Mikroblarga oid aerozollar don ekinlarini saqlash va qayta ishlashda, to'qimachilik va nonvoyxonada, pivo zavodida hosil bo'ladi.
Tutunlar: Tutunlar yuqori harorat ta'sirida materiallarning bug'lanishi jarayonida hosil bo'ladi. Bug'lar tezda sovib, kondensatsiyalanadi va juda kichik zarrachalarga aylanadi. Ko'pgina hollarda issiq zarrachalar havo bilan reaksiyaga kirishib, oksidlarni hosil qiladi. Payvandlash ishlari va eritilgan metall bug'larini hosil qiluvchi boshqa jarayonlar tutun manbai bo'lishi mumkin.
Filtrlash mexanizmlari: Aerozol zarrachalarining harakatini hisobga oladigan asosiy filtrlash mexanizmlari mavjud. Bularga to'siq, inersiya va diffuziya kiradi. To'siq - zarrachalar oqimdan chetga chiqmaydigan mexanizm. Inersiya - zarrachalar oqim bilan harakatlanishni to'xtatganda va tolalarga urilganda sodir bo'ladi. Diffuziya - kichik va yengil zarrachalarni filtrlash uchun ishlaydi.
Filtr turlari: Mexanik filtrlash faqat to'siq, inersiya va diffuziya kabi mexanizmlar asosida ishlaydi. Elektrostatik filtrlash tolalar zaryadidan foydalanadi, bu esa zarrachalarni tortadi va ularni tolalarga yopishtiradi. Bu esa, mexanik filtrlarga qaraganda samaradorlikni oshiradi.