Эколого-биологические особенности некоторых плодовых деревьев в условиях техногенного загрязнения городских экосистем
Ushbu kitob O‘zbekiston hududidagi shahar ekotizimlarida o‘suvchi ba’zi mevali daraxtlarning ekologik-biologik xususiyatlarini texnogen ifloslanish sharoitida o‘rganishga bag‘ishlangan. Unda o‘simliklarning ifloslanishga moslashuvi, fiziologik va morfologik o‘zgarishlari, og‘ir metallarni to‘planishi kabi masalalar ko‘rib chiqilgan. Tadqiqotlar Toshkent shahrining turli darajadagi ifloslangan hududlarida olib borilgan bo‘lib, olingan natijalar asosida amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Adabiyotlar Obzori: Bu bobda atrof-muhitning toksikologik tahlili, o'simliklarning ifloslanishga reaksiyasi, O'zbekistonda olib borilgan ekologik tadqiqotlar, o'simliklarning og'ir metallarni o'zlashtirish xususiyatlari, va shaharlarda o'simliklarni o'stirish bilan bog'liq adabiyotlar tahlil qilingan.
- Tadqiqot Obyektlari va Metodlari: Tadqiqot ob'ektlari sifatida Toshkent shahrida keng tarqalgan 5 xil mevali daraxt (o'rik, behi, olcha, yong'oq, olma) tanlangan. Fenologik kuzatuvlar, morfologik-anatomik tahlillar, chang tahlili, suv rejimi o'rganish, og'ir metallar miqdorini aniqlash kabi metodlar qo'llanilgan.
- O'rganilgan Turlarning Botanik va Xo'jalik Tavsifi: Ushbu bobda tadqiqotda foydalanilgan mevali daraxtlarning (o'rik, behi, olcha, yong'oq, olma) botanik xususiyatlari, tarqalishi, ekologik talablari va xo'jalik ahamiyati haqida ma'lumot berilgan. Har bir tur uchun alohida navlarning tavsiflari keltirilgan.
- Fenologik va Morfo-Anatomik Xususiyatlar: Bu bobda mevali daraxtlarning fenologik rivojlanishi (gullash, meva tugishi, barg to'kilishi), chang morfologiyasi, barglarning anatomik tuzilishi, va suv rejimi kabi xususiyatlari ifloslangan va nazorat hududlarida solishtirib o'rganilgan.
- O'rganilgan O'simliklar Organlarida Og'ir Metallarning To'planishi: Bobda o'rganilgan mevali daraxtlarning turli organlarida (barg, meva, ildiz) og'ir metallarning (qo'rg'oshin va mis) to'planish darajasi, tuproqdagi og'ir metallar miqdori, va o'simliklarning og'ir metallarga chidamlilik darajasi tahlil qilingan. Olingan natijalar asosida fitomonitoring imkoniyatlari baholangan.