Injеnеrlik gеоdinаmikаsi bo’yicha prognoz xosilasini talqin qilish va yaratish
Kitob injenerlik geodinamikasi, geologik jarayonlar va hodisalarning tasnifi, rivojlanishi hamda tarqalish qonuniyatlari, injener-geologik sharoitni baholash va bashoratlash usullari, seysmik hududlarda qurilish kabi masalalarni qamrab olgan. Asosan, yer yuzasida sodir bo'ladigan geologik jarayonlarning inshootlar va hududlarga ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Kitob, shuningdek, zilzilalar, to'kilmalar, surilmalar, eroziya va karst jarayonlarining kelib chiqish sabablari va ularga qarshi kurashish usullarini ham muhokama qiladi.
Asosiy mavzular
- Injenerlik Geodinamikasi: Injenerlik geodinamikasining maqsadi, vazifalari va geologik jarayonlarga ta'siri o'rganiladi. Injenerlik inshootlariga bo'ladigan ta'sirlar va geologik sharoit bilan bog'liqligi tahlil qilinadi.
- Geologik Jarayonlar va Hodisalar Tasnifi: Geologik jarayonlar va hodisalarning turlari, jumladan geomorfologik, petrografik va tektonik jarayonlar ko'rib chiqiladi. Ularning kelib chiqish sabablari va ta'sir kuchlari baholanadi.
- Yer Nurashi: Nurash jarayonlarining fizik, kimyoviy va organik turlari, shuningdek, gil zarrachali jinslarning nurashi va unga qarshi kurashish usullari tahlil qilinadi. Nurash jarayoniga ta'sir etuvchi omillar ko'rib chiqiladi.
- Eol Jarayoni: Shamolning geologik ishlari, qum va chang to'zonlari, dunalar va barxanlar hosil bo'lishi, hamda inshootlarga ta'siri o'rganiladi.
- Suv Havzalari Qirg'oqlarining Yuvilishi va Emirilishi: Tabiiy va sun'iy suv havzalari qirg'oqlarining emirilish jarayonlari, to'lqinlarning ta'siri, abraziv va akkumulyativ jarayonlar, hamda suv omborlari qirg'oqlarini himoya qilish usullari muhokama qilinadi.
- Sel Jarayonlari: Sel hodisasi, uning kelib chiqish sabablari, turlari va oqibatlari, shuningdek, sellarga qarshi kurashish usullari ko'rib chiqiladi. O'zbekiston hududidagi sel xavfi yuqori bo'lgan joylar aniqlanadi.
- Tog` Jinslarining Oqishi: Oquvchan tog` jinslarining xususiyatlari, shakllanish sharoitlari va tog` inshootlariga ta'siri tahlil qilinadi. Ularni aniqlash va ularga qarshi kurashish usullari o`rganiladi.
- Suffoziya Jarayonlari: Suffoziya jarayonining mohiyati, uning kelib chiqish sabablari, ta'siri va oldini olish usullari bayon etiladi. Qatlamlararo suffoziya hodisalari ham ko'rib chiqiladi.
- Karst Jarayonlari: Karst jarayonlarining shakllanishi, rivojlanishi, ularga ta'sir etuvchi omillar, shuningdek, karst hududlarda inshootlar qurish masalalari muhokama qilinadi. Karstni aniqlash va ularga qarshi kurashish usullari keltirilgan.
- Eroziya Jarayonlari: Daryo vodiylarida yuzaga keladigan eroziya jarayonlari, ularning qirg'oqlar va o'zanga ta'siri, hamda eroziyaga qarshi kurashish usullari ko'rib chiqiladi. Jarliklar hosil bo'lish jarayoni batafsil yoritiladi.
- Gravitasion Jarayonlar: Surilma, ag`darilma va to`kilmalar harakati, kelib chiqish sabablari, geologik-litologik sharoit ta'siri, hudud seysmikligi va ularga qarshi kurashish usullari o`rganiladi.
- Zilzila Jarayonlari: Zilzilalarning kelib chiqish sabablari, energiyasi, seysmik to`lqinlar, va ularning inshootlarga ta`siri tahlil qilinadi. Seysmik hududlarda qurilish qoidalari, mikroseysmik rayonlashtirish va zilzilani bashorat qilish masalalari ko`rib chiqiladi.