Зоотехния асослари
Kitob qishloq xo'jaligi va suv xo'jaligi vazirligi tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda O'zbekiston qishloq xo'jaligi instituti talabalari uchun zootehniya asoslari fanidan mustaqil ishlar to'plami keltirilgan. Kitobda ildizmeva va tuganak ozuqalar kimyoviy tarkibi hamda to'yimliligini o'rganish, ularning chorvachilikdagi ahamiyati va saqlash texnologiyalari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, kitobda lavlagi, sabzi va kartoshka kabi ozuqalarning xususiyatlari, ulardan foydalanish usullari va chorva mollari ratsionidagi o'rni yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Ildizmeva va tuganak ozuqalar haqida tushuncha: Ildizmeva va tuganak ozuqalar shiralik ozuqalar tarkibiga kiradi va chorva mollarining qishki ratsionida muhim ahamiyatga ega. Ularga lavlagi, sabzi, kartoshka va topinambur kiradi.
- Ildizmeva va tuganak ozuqalarning tarkibi va to'yimliligi: Ildizmeva va tuganak ozuqalar ko'p miqdorda uglevodlar, vitaminlar bilan boy. Ular protein va mineral moddalar bilan boyitilgan boshqa ozuqalar bilan birgalikda berilishi kerak. Tarkibida 70-90% suv, kam miqdorda klechatka va yog' mavjud. Asosiy qismi uglevodlardan (qand, kraxmal) iborat.
- Lavlagi: Lavlagi hayvonlarni uglevodlar bilan ta'minlash manbai. U protein-uglevod nisbatini yaxshilaydi. Qand lavlagida 25% quruq modda bor. Xashaki lavlagi sutlik mollarning ratsioniga qo'shiladi.
- Sabzi: Sabzi nasldor mollar va sutlik sigirlar uchun qimmatli ozuqa. Tarkibida 12-15% quruq modda bo'lib, karotinga boy.
- Kartoshka: Kartoshkada 25% gacha quruq modda bor, 20% kraxmal. B vitaminlari va C vitaminiga boy. Qoramollarga hоl xolda beriladi.
- Ildizmevalarni saqlash texnologiyasi: Hosildorlikni yigishtirish sentyabr-oktyabr oylariga to’g’ri keladi. Yer yuzida, qazilgan va ichi chuqurlashtirilgan xandaqlarda saqlash mumkin. Quruq va toza bo’lishi zarur.