Комплексные соединения
Ushbu kitob kompleks birikmalarning tuzilishi, xususiyatlari va ahamiyatini tushuntirishga bag'ishlangan. Unda koordinatsion nazariyaning asoslari, nomenklaturasi, izomeriyasi, barqarorligi va kvant-mexanik nazariyalari kabi mavzular yoritilgan. Kitob talabalarga va ushbu sohada qiziqish uyg'otadigan boshqa o'quvchilarga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Koordinatsion nazariyaning asoslari: Koordinatsion birikmalar, komplek hosil qiluvchilar, ligandlar, koordinatsion sonlar va ichki va tashqi sferalar haqida tushunchalar beriladi.
- Kompleks birikmalarning nomenklaturasi: Kompleks birikmalarni nomlash qoidalari, ligandlarning nomlari, ularning joylashish tartibi, neytral va kompleks ionlarning nomlanishi yoritiladi.
- Kompleks birikmalarning tuzilishi: Kompleks birikmalarning fazoviy tuzilishi, turli koordinatsion sonlar uchun geometriyalar va kvant-mexanik nazariyalardan foydalanish ko'rib chiqiladi.
- Kompleks birikmalarning izomeriyasi: Izomeriya turlari: ligand izomeriyasi, geometrik izomeriya (sis- va trans-), optik izomeriya, solvat izomeriyasi, ion izomeriyasi ko'rsatilgan.
- Eritmadagi kompleks birikmalarning barqarorligi: Komplekslar barqarorligiga ta'sir qiluvchi omillar, dissotsiatsiya jarayonlari, pog'onali va to'liq hosil bo'lish konstantalari haqida ma'lumot beriladi.
- Komplekslarning kvant-mexanik nazariyalari: Valentlik bog'lanishlari nazariyasi, kristall maydon nazariyasi va ligand maydon nazariyasi yoritiladi. Ligandlar kuchiga ko'ra spektrkimyoviy qator berilgan.
- Kompleks birikmalarning turlari: Akvakomplekslar, gidrokso komplekslar, ammiakatlar, atsido komplekslar, anion galogenatlar, kation galogenlar, gidridli komplekslar, karbonil komplekslar, pi-komplekslar (metallotsenlar), xelatlar, ko'p yadroli komplekslar ko'rsatiladi.
- Kompleks birikmalarning davriy sistemadagi elementlari: s-, p- va d-elementlarining kompleks hosil qilish qobiliyatining umumiy xususiyatlari berilgan.
- Aminokislotalar va peptidlar bilan metallarning komplekslari: Metallarning aminokislotalar va peptidlar bilan hosil qilgan komplekslari, bu ligandlarning metallar bilan bog'lanish usullari haqida tushunchalar beriladi.