Органическая химия
Ushbu kitobda organik kimyo bo'yicha laboratoriya mashg'ulotlari bayon etilgan. Kitobda organik birikmalarning element tarkibini aniqlash, to'yingan va to'yinmagan uglevodorodlar, galogenli hosilalar, spirtlar, fenollar, aldegid va ketonlar, karbon kislotalari, oksikislotalar, uglevodlar, aminobirikmalar va oqsillar kabi asosiy mavzularga oid laboratoriya ishlari keltirilgan. Har bir laboratoriya ishi uchun nazariy ma'lumotlar, tajriba o'tkazish tartibi, kerakli reaktivlar va jihozlar, nazorat savollari va mashqlar berilgan. Kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Organik birikmalarning element tarkibini aniqlash: Organik birikmalarning element tarkibini (uglerod, vodorod, azot, oltingugurt, galogenlar) sifat jihatidan aniqlash usullari ko'rsatilgan. Buning uchun organik molekulalarni parchalash va hosil bo'lgan oddiy moddalarni aniqlashga asoslangan tajribalar keltirilgan.
- To'yingan uglevodorodlar (alkanlar): Metanni olish va xossalarini o'rganish, alkanlarning gomologik qatori va izomeriyasi haqida ma'lumot berilgan.
- To'yinmagan uglevodorodlar (alkenlar): Etilenni olish va xossalarini o'rganish, qo'sh bog'lanishga xos reaksiyalar keltirilgan. Vagner reaksiyasi (etilenni kaliy permanganat bilan oksidlash) ko'rsatilgan.
- To'yinmagan uglevodorodlar (alkinlar): Atsetilenni olish va xossalarini o'rganish, uch bog'lanishga xos reaksiyalar keltirilgan. Kumush oksidining ammiakli eritmasi bilan reaksiyasi ko'rsatilgan.
- Galogenli hosilalar: Etilbromidni sintez qilish va xossalarini o'rganish, galogenalkillarning izomeriyasi haqida ma'lumot berilgan.
- Aromatik uglevodorodlar: Benzol va uning gomologlarini (toluol, naftalin) o'rganish, benzolning brom va kaliy permanganat bilan reaksiyalari, nitratlash va sulfonatlash reaksiyalari keltirilgan.
- Spirtlar: Spirtlarning (etanol, metanol, izoamil spirti, glitserin) xossalarini o'rganish, natriy alkogolyatini olish, mis (II) gidroksidi bilan reaksiyasi ko'rsatilgan.
- Fenollar: Fenolning xossalarini o'rganish, temir (III) xlorid bilan reaksiyasi, bromlash reaksiyasi, fenolyat natriyni olish reaksiyalari keltirilgan.
- Aldegid va ketonlar: Sirka aldegidini olish va xossalarini o'rganish, kumush ko'zgu reaksiyasi, mis (II) gidroksidi bilan reaksiyasi ko'rsatilgan.
- Karbon kislotalari: Sirka kislotasining xossalarini o'rganish, ishqorlar bilan reaksiyasi, esterifikatsiya reaksiyasi ko'rsatilgan.
- Oksikislotalar: olma kislotasi va salitsil kislotaning xossalarini o'rganish
- Uglevodlar (monosaxarid): glyukoza va fruktozaning xossalarini o'rganish, gidroksi gruhini aniqlash
- disaxaridlar va polisaxaridlar: disaxaridlar va polisaxaridlar bilan labaratoriya tajribalarini o'tkazish
- Anilin sintezi: Anilin sintezini o'rganish
- Aminobirikmalar: Aminobirikmalarining xossalarini o'rganish
- Oqsillar: Oqsillarni o'rganish