«Аппроксимация функций с помощью нейронных сетей»

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Toshkent kimyo-texnologiya institutining "Informatika, avtomatizatsiya va boshqaruv" kafedrasi tomonidan tayyorlangan. Kitob "Neyron tarmoqlar yordamida funksiyalarni approksimatsiya qilish" laboratoriya ishiga bag'ishlangan metodik qo'llanma hisoblanadi. Qo'llanma "Texnologik jarayonlarni modellashtirish va optimallashtirish" kursi doirasida talabalarga mo'ljallangan. Unda neyron tarmoqlarning tuzilishi, ishlash prinsipi, o'qitish usullari, laboratoriya topshiriqlari va ularni bajarish tartibi batafsil yoritilgan. Kitob 2012-yilda Toshkent shahrida nashr etilgan.

Asosiy mavzular

  • Neyron tarmoqlarining asosiy tushunchalari va xususiyatlari: Bu mavzu neyron tarmoqlarining ta'rifi, tuzilishi, xususiyatlari, afzalliklari va qo'llanilish sohalarini o'z ichiga oladi. Sun'iy intellektning bir qismi sifatida neyron tarmoqlarning inson miyasining ishlash prinsiplariga asoslanganligi va ma'lumotlarni qayta ishlashdagi imkoniyatlari tushuntiriladi.
  • Neyronning ishlash prinsipi: Ushbu mavzu neyronning tuzilishi (kirishlar, sinapslar, tanasi, akson), kirish signallarini qayta ishlash, og'irlik koeffitsientlari, jamlash funksiyasi va aktivatsiya funksiyasi kabi elementlarni qamrab oladi. Aktivatsiya funksiyasining turlari (ступенчатая, сигмоидная, гиперболический тангенс) va ularning xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
  • Neyron tarmoqlarining arxitekturasi: Bu mavzu neyronlarning qatlamlarga (kirish, yashirin, chiqish) bo'linishi, qatlamlararo bog'lanishlar, ko'p qatlamli tarmoqlarning tuzilishi va ishlash prinsiplarini tushuntiradi. Turli xil tarmoq arxitekturalari (to'g'ridan-to'g'ri tarqalish tarmoqlari) va ularning qo'llanilishi muhokama qilinadi.
  • Neyron tarmoqlarini o'qitish usullari: Ushbu mavzu neyron tarmoqlarini o'qitish jarayoni, o'qitish uchun ma'lumotlar to'plamini tayyorlash, xatolikni minimallashtirish va og'irlik koeffitsientlarini sozlash usullarini o'z ichiga oladi. "O'qituvchi bilan o'qitish" va "O'qituvchisiz o'qitish" usullari, shuningdek, "teskari tarqalish" algoritmi batafsil yoritiladi.
  • Laboratoriya ishini bajarish tartibi: Kitobning ushbu qismida Neural Network Wizard dasturi yordamida neyron tarmoqlarini yaratish, o'qitish va sinovdan o'tkazish bo'yicha amaliy ko'rsatmalar berilgan. Dastur bilan ishlash bosqichlari, o'qitish parametrlarini sozlash, natijalarni tahlil qilish va hisobot tayyorlash bo'yicha tavsiyalar keltirilgan.