Тирик табиатнинг тарихий жараёнида пайдо бўлиши, симбиоз назарияси. Аутотраф ва гетеротраф таналарнинг табиатдаги модда алмашинувида тутган ўрни. Ер биосфераси

Ushbu kitob biologiya fanining turli sohalariga oid ma'lumotlarni o'z ichiga olgan o'quv-uslubiy qo'llanma bo'lib, unda o'simliklar va hayvonot dunyosining tuzilishi, hayotiy jarayonlari, genetikasi, ekologiyasi kabi masalalar yoritilgan. Qo'llanma, asosan, farmatsiya yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, ularga mustaqil ta'lim olishda yordam beradi. Kitobda nazariy ma'lumotlar bilan birga amaliy mashg'ulotlar uchun topshiriqlar, tajribalar va ularni o'tkazish metodikalari ham keltirilgan. O'quv materiallari sodda tilda tushuntirilgan, ko'plab illyustratsiyalar bilan boyitilgan.

Asosiy mavzular

• Tirik tabiatning tarixiy jarayonida paydo bo'lishi, simbioz nazariyasi: Bu mavzu tirik organizmlarning evolyutsiyasi, hayotning kelib chiqishi va rivojlanishi, organizmlar o'rtasidagi o'zaro munosabatlar (simbioz) haqida ma'lumot beradi. Simbiozning ahamiyati, turlari va ekologik roli tushuntiriladi.
• Autotrof va гетеротроф таналарнинг табиатдаги модда алмашинувида тутган ўрни.Ер биосфераси: Bu mavzu avtotroflar (fotosintez qiluvchi organizmlar) va гетеротрофlar (tayyor organik moddalar bilan oziqlanuvchi organizmlar)ning ekosistemadagi o'rni, modda almashinuvi jarayonlarida qatnashishi, Yer biosferasining barqarorligini ta'minlashdagi roli haqida ma'lumot beradi. Uglerod aylanishi, azot aylanishi kabi biogeokimyoviy sikllar ko'rib chiqiladi.
• Эндосплазматик тўр. Мембраналар: Bu mavzu hujayra organoidlari, xususan endoplazmatik toʻrning tuzilishi va funksiyalari, membrana tuzilishi va hujayra ichidagi transport jarayonlaridagi roli haqida ma'lumot beradi.
• Нуклеин кислоталар (РНК ва ДНК): Genetik material sifatida nuklein kislotalar. DNK va RNK tuzilishi, replikatsiya, transkripsiya va translyatsiya jarayonlari haqida ma'lumot beradi.
• Хромосомалар: Hujayra yadrosida joylashgan, genetik ma'lumotlarni saqlovchi va nasldan naslga o'tkazuvchi tuzilmalar.
• Ҳужайралараро модда алмашинуви, плазмодесма ва унинг вазифаси. Ҳужайра пўстининг химиявий ўзгариши.: Bu mavzu hujayralar oʻrtasida moddalar almashinuvi, plazmodesmalar orqali aloqa, hujayra devorining tuzilishi va uning kimyoviy tarkibi haqida ma'lumot beradi.
• Кристалла рва доривор маҳсулотларнинг аниқлашдаги хусусий белгилари: Bu mavzu o'simliklarda kristallarning shakllanishi va joylashuvi, shuningdek dorivor o'simliklarning diagnostik belgilari haqida ma'lumot beradi.