Qaraqalpaqlardin’ diniy estelikleri ha’m da’stu’rleri XVIII-XIX a’sirler
Ushbu kitob O'zbekiston va Qoraqalpog'iston hududlarida joylashgan diniy yodgorliklar hamda XVIII-XIX asrlardagi diniy urf-odatlar va an'analarni o'rganadi. Kitobda diniy obidalar, ziyoratgohlar, ularning arxitekturasi, ahamiyati va mahalliy aholi hayotida tutgan o'rni haqida ma'lumotlar keltirilgan. Qolaversa, unda qoraqalpoq xalqining o'lim bilan bog'liq urf-odatlari, aza tutish marosimlari va diniy e'tiqodlari tadqiq etilgan.
Asosiy mavzular
- Diniy yodgorliklar turlari (Gumbazlar, qo'ytoshlar, obalar, namozgohlar, xonaqohlar, maqbaralar): Kitobda gumbazlar, qo'ytoshlar, obalar, namozgohlar, xonaqohlar va maqbaralar kabi diniy yodgorliklar turlari haqida ma'lumot beriladi. Ularning arxitekturaviy xususiyatlari, qurilish uslublari va bezaklari, shuningdek, ularning mahalliy aholi hayotida tutgan o'rni yoritiladi.Har bir yodgorlikning tarixi, afsonalari va ahamiyati haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan.
- O'lim bilan bog'liq urf-odatlar va marosimlar: Ushbu mavzuda qoraqalpoq xalqining o'lim bilan bog'liq urf-odatlari, aza tutish marosimlari, dafn etish tartiblari va yodgorlik o'rnatish an'analari o'rganiladi. O'limning diniy e'tiqodlar bilan bog'liqligi, marhumga hurmat ko'rsatish shakllari va aza tutish davridagi cheklovlar haqida ma'lumotlar keltiriladi. Shuningdek, marhumning ruhini xursand qilish, ziyoratgohlarga borish va ehson qilish kabi an'analarning ahamiyati tahlil etiladi.
- Islom diniy ta'limotining tarqalishi va mahalliy diniy e'tiqodlarga ta'siri: O'rta Osiyo xalqlari, jumladan qoraqalpoqlarning islom dinini qabul qilish jarayoni, islomning mahalliy diniy e'tiqodlar va urf-odatlarga ta'siri tahlil qilinadi. Islom dini bilan birga yangi diniy obidalar, madaniyatlar va ta'lim muassasalari (masjid, madrasalar) paydo bo'lishi hamda ularning jamiyat hayotida tutgan o'rni yoritiladi.
- Ziyoratgohlar va avliyolar: Kitobda Qoraqalpog'iston hududidagi mashhur ziyoratgohlar va avliyolar (Sulton Uvays bobo, Hakim ota, Qiz Bibi va boshqalar) haqida ma'lumotlar keltiriladi. Ularning hayoti, karomatlari, ziyoratchilarning e'tiqodlari va ziyoratgohlarda amalga oshiriladigan marosimlar haqida batafsil ma'lumotlar beriladi. Ziyoratgohlarning geografik joylashuvi, arxitekturaviy xususiyatlari va tarixiy ahamiyati tahlil qilinadi.