Anorganik kimyo
Ushbu kitob anorganik kimyo fanining asosiy tushunchalari, qonunlari, nazariyalari va amaliy qo'llanilishini o'z ichiga olgan o'quv-uslubiy majmuadir. Kitobda atom tuzilishi, kimyoviy bog'lanish, eritmalar, elektrokimyo, davriy sistema va kompleks birikmalar kabi muhim mavzular batafsil yoritilgan. Nazariy materiallar amaliy mashg'ulotlar, laboratoriya ishlari va mustaqil topshiriqlar bilan mustahkamlanadi. Bu majmua oliy ta'lim muassasalari talabalari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Kimyoning asosiy tushunchalari va qonunlari: Atom-molekulyar ta'limot, davriy qonun, moddalarning massasining saqlanish qonuni, hajmiy nisbatlar qonuni va Avogadro qonuni kabi asosiy tushunchalar va qonunlar ko'rib chiqiladi.
- Atom tuzilish nazariyasi: Atomning tuzilishi, kvant sonlar, elektron konfiguratsiyasi, atom orbitalari va molekulyar orbitallar haqidagi ma'lumotlar beriladi.
- Kimyoviy bog'lanish. Molekulaning tuzilishi: Ion, kovalent, donor-akseptor bog'lanishlar, molekulalarning geometriyasi, valentlik, gibridlanish kabi tushunchalar yoritiladi.
- Termokimyoning asosiy tushunchalari: Termokimyoviy reaksiyalar, entalpiya, issiqlik effekti, Gess qonuni va Lavuaze-Laplas qonuni kabi asosiy tushunchalar va qonuniyatlar muhokama qilinadi.
- Kimyoviy reaksiyalarning tezligi va kimyoviy muvozanat: Reaksiya tezligiga ta'sir etuvchi omillar, muvozanat konstantasi, Le-Shatelye prinsipi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Eritmalar. Eritmalar konsentratsiyalari. Eruvchanlik: Eritmalarning turlari, konsentratsiya usullari, eruvchanlikka ta'sir etuvchi omillar, Genri qonuni va eritmalarning xossalari haqida ma'lumot beriladi.
- Elektrolitik dissotsilanish nazariyasi. Kuchli va kuchsiz elektrolitlar: Elektrolitik dissotsilanish nazariyasining asosiy qoidalari, dissotsilanish darajasi va konstantasi, gidroliz, ion ko'paytmasi kabi tushunchalar tahlil qilinadi.
- Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari: Oksidlanish darajasi, oksidlovchilar va qaytaruvchilar, elektron balansi usuli, elektron-ion usuli kabi tushunchalar yoritiladi.
- Kompleks birikmalar hosil qilish: Kompleks birikmalarning tuzilishi, nomenklaturasi, izomeriyasi, dissotsilanishi va xossalari haqida ma'lumot beriladi.
- VI guruxning p-elementlari: Kislorod, oltingugurt, selen va tellur elementlarining xossalari, olinish usullari, birikmalari, qo'llanilishi yoritiladi.
- V guruxning p-elementlari: Azot, fosfor, mishyak, surma va vismut elementlarining xossalari, olinish usullari, birikmalari, qo'llanilishi yoritiladi.
- IV guruxning p-elementlari: Uglerod, kremniy, germaniy, kalay va qo'rg'oshin elementlarining xossalari, olinish usullari, birikmalari, qo'llanilishi yoritiladi.