Toponimika

Ushbu kitob Toponimika fanining mazmuni, vazifalari, rivojlanish tarixi, geografik nomlarning kelib chiqishi, yozilishi, talaffuzi va O'zbekiston hamda Surxondaryo toponimlari kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Geografiya ta'limida toponimikaning ahamiyati ham ko'rib chiqiladi.

Asosiy mavzular

  • Toponimika fanining mazmuni va vazifasi: Toponimika fanining ta'rifi, maqsadi, vazifalari va boshqa fanlar bilan aloqasi yoritiladi.
  • Toponimika fanining rivojlanish tarixi: Toponimika fanining IX-XII asrlardagi va XX asrdagi taraqqiyoti, shuningdek, hozirgi zamondagi tadqiqotlar haqida ma'lumot beriladi. Beruniy, Mahmud Qoshg'ariy va Boburning toponimikaga oid qarashlari tahlil qilinadi.
  • Geografik nomlarning paydo bo'lishi va xususiyatiga ko'ra turlari: Geografik nomlarning kelib chiqish sabablari, joyning holati, suv ob'ektlari, o'simlik va hayvonot dunyosi, foydali qazilmalar, hunar-kasb, xo'jalik buyumlari, elatlar, ijtimoiy ahvol, shaxslar, afsonaviy va diniy nomlar asosida turlanishi ko'rib chiqiladi. Migratsion, xato va yangi zamon nomlari haqida ma'lumotlar keltiriladi.
  • Geografik nomlarning yozilishi va talaffuzi: Geografik nomlarni to'g'ri yozishning ahamiyati, transkripsiya qoidalari, yozilish qoidalari va tarjima qilinadigan/qilinmaydigan nomlar haqida ma'lumotlar beriladi.
  • Geografiya ta'limi va toponimika: Geografiya fanining toponimika bilan bog'liqligi, geografiyada joy nomlarini bilishning ahamiyati va darslarda toponimik ma'lumotlardan foydalanish usullari ko'rsatilgan.
  • O'zbekiston va Surxondaryo toponimlarining ma'nosi: O'zbekiston hududidagi toponimlarning katta-kichikligi, tarixiy geografik nomlar, turkiy, eroniy va slavyan tillaridan kelib chiqqan nomlar haqida ma'lumot beriladi. Amudaryo, Mo'ynoq, Ohangaron, Chortoq va Chimyon kabi toponimlarning etimologiyasi tahlil qilinadi.