Биокимё

Ushbu kitob Mirzo Ulug'bek nomli O'zbekiston Milliy Universiteti Biologiya-tuproqshunoslik fakulteti Bioximyo kafedrasi talabalari uchun mo'ljallangan bioximyo fanidan ma'ruzalar matnidir. Unda bioximyoning predmeti, vazifalari, hujayraning bioximyoviy tavsifi, oqsillar, uglevodlar, lipidlar, vitaminlar, gormonlar, nuklein kislotalar va ularning almashinuvi kabi mavzular yoritilgan.

Asosiy mavzular

  • Bioximyo fanining predmeti va vazifalari: Bioximyo fanining vazifalari, qishloq xo'jaligi, sanoat va tibbiyotda mazkur fanning roli. Bioximyo fanining qismlari va uning molekulyar biologiya, gen muhandisligi, biotexnologiyadagi roli. Hujayra topografiyasi.
  • Hujayraning bioximyoviy tavsifi: Hujayraning kimyoviy tarkibi, uning ichki tuzilishini chuqur o'rganish biologiyaning rivojlanishidagi asosiy yo'nalish. Hujayrada to'xtovsiz kechib turadigan hayotiy jarayonlarning asosi modda va energiya almashinuvi.
  • Oqsillar: Oqsillarning kimyoviy tarkibi, vazifalari, aminokislotalar, oqsillarning strukturasi va fiziko-kimyoviy xususiyatlari.
  • Uglevodlar: Uglevodlarning ahamiyati, sinflarga bo'linishi va nomenklaturasi. Mono-, di- va polisaxaridlar.
  • Lipidlar: Lipidlarning sinflarga bo'linishi, ahamiyati, triglitseridlar, fosfolipidlar, sterin va steridlar.
  • Vitaminlar va Gormonlar: Vitaminlar va gormonlarning kimyoviy tuzilishi, fiziologik roli, steroid va oqsil tabiatli gormonlar.
  • Nuklein kislotalar: Nuklein kislotalarning kimyoviy tarkibi, nukleozid va nukleotidlar, DNK va RNKning strukturasi va funktsiyalari.
  • Hujayrada modda almashinuvi: Modda va energiya almashinuvining bir-biriga bog'liqligi va bir butunligi. Biologik oksidlanish. Nafas olish zanjiri. Oksidlanish fosforlanish.
  • Organizmda uglevodlarning almashinuvi: Uglevodlarning anэrob parchalanishi, achish turlari. Glikoliz. Pirouzum kislotasiniag oksidlanishi na dekarboksillanish. Uuch karbon kislotalar cikli.
  • Hujayrada yog'larning almashinuvi: Yog' kislotalarining oksidlanishi va sintezi. Kislotalarining oksidlanishi va sintezi. Sterid va sterinlarning almashinuvi.
  • Organizmda oqsillarning almashinuvi: Aminokislotalarning dezaтinlаnish dekarboksillanish va регаrninlаnish reaksiylari. Oqsil lorning oshkozon lchak yo llarida parchalanishi sintezi. Jigar dagi dekto ksikasiyasi va sintezi.