Mustaqil ta’lim darslarini o’tish uchun uslubiy ko’rsatma

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Jizzax Politexnika Institutining "Elektroenergetika va fizika" kafedrasi tomonidan ishlab chiqilgan uslubiy qo'llanma hisoblanadi. Qo'llanma "Mexanika va molekulyar fizika" fanidan mustaqil ta'lim darslarini o'tish uchun mo'ljallangan. Unda BSIQ, MKK, YESTM, SHQ va X, KPT(YESTM), KPT(BSIQ) mutaxassisliklari yo'nalishlari bakalavriat talabalari uchun topshiriqlar berilgan. Qo'llanma fizikaviy kattaliklardan tortib to real gazlargacha bo'lgan 18 ta mustaqil ishni o'z ichiga oladi. Har bir mustaqil ish nazariy ma'lumotlar, savollar, masalalar, laboratoriya ishlari va referat mavzularini qamrab oladi.

Asosiy mavzular

Fizikaviy kattaliklar va ularning o'lchov birliklari: Fizik kattaliklar, xalqaro birliklar sistemasi, o'lchashlar va xatoliklar haqida tushunchalar beriladi.
Moddiy nuqta kinematikasi: Tekis, o'zgaruvchan va notekis harakatlar, tezlik, tezlanish, erkin tushish kabi kinematik elementlar o'rganiladi.
Dinamika: Nyuton qonunlari, kuch, massa, inersiya tushunchalari, harakat tenglamalari o'rganiladi.
Ish va energiya: Mexanik ish, energiya turlari (kinetik, potensial), quvvat va energiyaning saqlanish qonuni kabi mavzular yoritiladi.
Impuls va uning saqlanish qonuni: Impuls, kuch impulsi, saqlanish qonuni, elastik va noelastik to'qnashuvlar haqida ma'lumot beriladi.
Tabiatda kuchlar: Tortishish, ishqalanish, elastiklik kuchlari, kosmik tezliklar kabi tabiatda mavjud kuchlar o'rganiladi.
Butun olam tortishish qonuni: Gravitatsiya, Kepler qonunlari, kosmik tezliklar tushuntiriladi.
Qattiq jismlarning aylanma harakat mexanikasi: Aylanma harakat kinematikasi va dinamikasi, kuch momenti, inersiya momenti kabi tushunchalar o'rganiladi.
Nisbiylik nazariyasining fizik asoslari: Galiley va Lorens almashtirishlari, fazo va vaqtning bog'liqligi, energiya va massa o'rtasidagi munosabatlar tahlil qilinadi.
Suyuqliklar mexanikasi elementlari: Paskal qonuni, Arximed kuchi, ideal suyuqlik harakati, Bernulli tenglamasi kabi mavzular yoritiladi.
Suyuqliklar: Suyuqliklarning xossalari, sirt taranglik, kapillyar hodisalar haqida ma'lumotlar beriladi.
Bug' hosil bo'lishi va kondensatsiya: Bug'lanish, qaynash, kondensatsiya jarayonlari, absolyut va nisbiy namlik kabi mavzular o'rganiladi.
Gazlar molekulyar kinetik nazariyasining asoslari: Molekulyar kinetik nazariyaning asosiy tenglamasi, Broun harakati, diffuziya hodisasi kabi mavzular tahlil qilinadi.
Ideal gaz holat tenglamasi: Ideal gaz qonunlari, izotermik, izobarik, izoxorik jarayonlar va ularning tenglamalari o'rganiladi.
Termodinamikaning birinchi qonuni: Termodinamikaning birinchi qonuni, issiqlik miqdori, adiabatik jarayonlar haqida ma'lumotlar beriladi.
Termodinamikaning ikkinchi qonuni: Qaytuvchan va qaytmas jarayonlar, sikllar, Karno sikli haqida ma'lumotlar beriladi.
Real gazlar: Van-der-Vaals tenglamasi, real gazlarning ichki energiyasi, Joul-Tomson effekti kabi mavzular o'rganiladi.
Qattiq jismlar: Kristall va amorf jismlar, ularning tuzilishi, erish va kristallanish jarayonlari haqida ma'lumotlar beriladi.