Biofizika
Ushbu kitob biofizika fanining asosiy yo'nalishlari, jumladan, biologik jarayonlar kinetikasi va termodinamikasi, biopolimerlar strukturasi, hujayra biofizikasi, elektrofiziologiya, bioenergetika va fotobiologiya kabi sohalarni qamrab oladi. Unda talabalarga biofizikaviy yondashuvning biologiya va tibbiyotdagi ahamiyati, shuningdek, O'zbekistonda biofizika fanining rivojlanish tendensiyalari haqida ma'lumot beriladi. Kitob talabalarning bilimini baholash usullari, mustaqil ta'lim mavzulari va adabiyotlar ro'yxatini ham o'z ichiga oladi.
Asosiy mavzular
- Biofizika predmeti va bo'limlari: Biofizikaning vazifasi, boshqa fanlar bilan aloqasi va ahamiyati. Biologik jarayonlar termodinamikasi, kimyoviy termodinamika asoslari, chiziqli va chiziqli bo'lmagan jarayonlar termodinamikasi, ochiq sistemalar entropiyasi va sinergetika kontsepsiyasi.
- Biologik jarayonlar kinetikasi: Kimyoviy kinetika asoslari, fermentativ reaksiyalar kinetikasi, Mixaelis-Menten tenglamasi, haroratning reaksiya tezligiga ta'siri, biologik jarayonlarni matematik modellash va avtotebranmali jarayonlar.
- Molekulyar biofizika asoslari: Makromolekulalarning fazoviy strukturasi, turli bog'lar va ta'sirlashuvchi kuchlar, makromolekulalar faoliyati, ligandlar va kooperativlik xossasi, molekulyar biofizikaviy metodlar (xromatografiya, elektroforez, osmometriya va boshqalar).
- Kvant biofizikasi elementlari: Biopolimerlarning elektron qobig'i, yutish va ta'sir spektrlari, molekulalarning kuzgalgan holatlari, energiyaning uzatilishi va migratsiyalanish mexanizmlari, lyuminestsentsiya va fosforestsentsiya.
- Biologik membranalarning struktura va funksiyasi: Biomembranalar tuzilishi, membrana lipidlari va oqsillari, fizik-kimyoviy xossalari, moddalarning membrana orqali tashilishi, ionlarning aktiv transporti, bioelektrogenez, harakat potentsiali.
- Harakatning muskulli va muskulsiz formalari: Muskulli qisqarish biofizikasi, Sa2+ ionlarining elektromexanik jarayonlarga bog'liqligi, Ca-atfazaning strukturasi va funksiyasi.
- Fotobiologiya muammolari: Fotobiologik jarayonlar klassifikatsiyasi, birlamchi fotofizikaviy va fotokimyoviy reaksiyalar, energiya tronsformatsiyasi mexanizmlari va fotodestruktiv jarayonlar.
- Biologik oksidlanish: Energiya transformatsiyalanishining molekulyar mexanizmlari, biologik oksidlanish va ATF sintezlanish jarayonlari, Mitchell kontsepsiyasi, bakteriorodopsin - fotoelektrik generator.