Fаvqulоddа vаziyatlаrdа fuqаrо muhоfаzаsi
Ushbu kitob favqulodda vaziyatlarda fuqaro muhofazasining roli, maqsadlari, vazifalari va tashkiliy tuzilmalari, shuningdek, turli favqulodda vaziyatlarda aholi va hududlarni himoya qilish masalalariga bag'ishlangan. Unda tabiiy ofatlar, texnogen avariyalar va ularning oqibatlarini bartaraf etish bo'yicha uslubiy ko'rsatmalar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Favqulodda vaziyatlarda fuqaro muhofazasi: Fuqaro muhofazasining maqsadi, vazifalari, iqtisodiyot tarmoqlaridagi tashkiliy tuzilmalari, favqulodda vaziyatlar turlari, xususiyatlari, kelib chiqish sabablari va oqibatlari bayon etilgan. O'zbekistonda fuqaro muhofazasining tashkil etilishi va vazifalari ko'rsatilgan.
- Hujum va xizmatchilarni joylashtirish (evakuatsiya) bo`yicha boshliq o`rinbosari vazifalari: Ushbu mavzuda, ishchi va xizmatchilarni, ularni oilalarini joylashtirish rejalarini tashkil etish, ularni bir joydan ikkinchi joyga tashish ishlarini tashkillashtirish, jamoat tartibini saqlash ishlariga boshchilik qilish kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Korxonaning fuqaro muhofazasi boshlig'i: Korxonada fuqaro muhofazasining tashkil etilishi, uning holatini, kuchlarini, texnikasini doimiy tayyor holatda bo'lishganligini nazorat etish hamda qutqaruv va qayta tiklash ishlariga boshchilik qilish masalalari ochib berilgan.
- Favqulodda vaziyatlarni guruhlash: Tasodifiy, shiddatli, mo'tadil va revon favqulodda vaziyatlar turlari, shuningdek, ularning tarqalish miqyosiga ko'ra lokal, mahalliy, respublika va transchegaraviy guruhlarga bo'linishi haqida ma'lumotlar berilgan.
- Favqulodda vaziyatlarning tavsifi va ulardan himoyalanish shartlari: Favqulodda vaziyatlarni baholay olish, ularni keltirib chiqargan sababini bilish, ularning mohiyatini tushunish va himoyalanish shartlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Yadro qurollari va uning ta'sir omillari: Yadro qurollari turlari, ularning quvvati, ta'sir etish mexanizmlari va portlash oqibatida yuzaga keladigan radiatsion, kimyoviy va biologik zararlar ko'rib chiqilgan.
- Radiatsiya holatini baholash va ruxtat etilgan vaqtni topish: Portlash vaqtini aniqlash, ifloslangan hududni aniqlash, hodimlarni aniqlash, hodimlarni va korxonalar faoliyatini aniqlashtirish va tekshirish usullari ko'rib chiqilgan.
- O'zbekistonda kuzatiladigan tabiiy ofatlar va ularning oqibatlari: Yer silkinishi, suv toshqini, kuchli shamol, yong'in, qurg'oqchilik, yer surilishi va boshqalar kabi tabiiy ofatlar haqida ma'lumotlar, ularning kelib chiqish sabablari va oqibatlari tahlil qilingan.
- Korxonalar, aholi va hududni muhofaza qilishning asosiy usullari: Korxonalarda, aholi yashaydigan joylarda va hududlarda favqulodda vaziyatlarda harakat qilish, zaxira rejalarni tuzish va muhofaza choralarini ko'rish haqida ma'lumotlar berilgan.