Сборник лекций по физике. Часть- 1 (меxaникa, мoлекулярная физикa и термодинамика, электрoстaтикa электромагнетизм)

Ushbu kitob fizika fanining turli bo'limlariga bag'ishlangan ma'ruzalar to'plamidan iborat bo'lib, unda mexanika, molekulyar fizika, termodinamika, elektrostatika va elektromagnetizm kabi asosiy mavzular qamrab olingan. Kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, texnika yo'nalishidagi talabalar uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

  • Material nuqtaning kinematikasi: Sanaq sistemasi, radius-vektor va trayektoriya, ko'chish, tezlik va tezlanish, tekis va tekis o'zgaruvchan harakat, normal va tangensial tezlanish, burchak tezlik va burchak tezlanish.
  • Material nuqtaning dinamikasi: Nyutonning birinchi qonuni, inersial sanaq sistemalari, kuch tushunchasi, massa va zichlik, Nyutonning ikkinchi qonuni, Nyutonning uchinchi qonuni.
  • Tabiatdagi kuchlar. Impulsning saqlanish qonuni: Kuch impulsi, impulsning saqlanish qonuni, tabiatdagi kuchlar, butun olam tortishish qonuni, og'irlik kuchi, vazn, vaznsizlik, elastiklik va ishqalanish kuchlari.
  • Mexanik ish va energiya: Mexanik ish, quvvat, kinetik energiya, potensial energiya, energiyaning saqlanish qonuni.
  • Aylanma harakat dinamikasi: Kuch momenti, inersiya momenti, Shteyner teoremasi, aylanma harakatning asosiy tenglamasi, impuls momenti, impuls momentining saqlanish qonuni, aylanma harakatning kinetik energiyasi.
  • Garmonik tebranishlar: Garmonik tebranish tezligi va tezlanishi, prujinali va matematik mayatnikning garmonik tebranishlari, fizik mayatnik, tebranish energiyasi.
  • Mexanik (elastik) to'lqinlar: Elastik to'lqinlarning asosiy tushunchalari va ta'riflari, ko'ndalang va bo'ylama to'lqinlar, to'lqin tarqalish tezligi, to'lqin uzunligi, to'lqin soni, energiya va intensivlik.
  • Molekulyar fizika asoslari: Asosiy tushunchalar va ta'riflar, ideal gaz qonunlari, izoproseslar, gaz holat tenglamasi, molekulyar-kinetik nazariyaning asosiy tenglamasi.
  • Termodinamika asoslari: Ideal gazning ichki energiyasi, gazning hajm o'zgarishi bilan bajaradigan ishi, termodinamikaning birinchi qonuni, gazlarning issiqlik sig'imi, izoproseslarga termodinamikaning birinchi qonunini qo'llash, adiabatik jarayon.
  • Molekulalarning statik taqsimlanishi: Molekulalarning tezlik bo'yicha taqsimlanishi, Maksvell qonuni, barometrik formula, Bolsman taqsimoti, qaytar va qaytmas jarayonlar, Karno sikli, termodinamikaning ikkinchi qonuni, issiqlik mashinasining foydali ish koeffitsienti.
  • Real gazlar: Van-der-Vaals tenglamasi, moddaning kritik holati, real gazlarning ichki energiyasi, Joul-Tomson effekti.
  • Elektrostatika asoslari: Asosiy tushunchalar, zaryadning saqlanish qonuni, Kulon qonuni, elektr maydoni, superpozitsiya printsipi, elektrostatik maydon uchun Gauss teoremasi.
  • Elektrostatik maydon kuchlarining ishi. Potensial: Gauss teoremasi yordamida elektrostatik maydonlarni hisoblash, elektrostatik maydon kuchlarining ishi, elektrostatik maydon potensiali, ekvipotensial sirtlar, maydon kuchlanganligi va potensiallar farqi o'rtasidagi bog'liqlik.
  • Elektrostatik maydonda o'tkazgichlar va dielektriklar: Elektrostatik maydonda o'tkazgichlar, elektrostatik maydonda dielektriklar, o'tkazgichlarning elektr sig'imi, kondensatorlar, kondensatorlarni ketma-ket va parallel ulash, elektrostatik maydon energiyasi.
  • O'zgarmas tok: O'zgarmas tok, tok kuchi va zichligi, zanjir uchastagi uchun Om qonuni, elektr qarshilik, haroratga bog'liqlik, o'ta o'tkazuvchanlik, o'tkazgichlarning ketma-ket va parallel ulanishi.
  • Elektro harakatlantiruvchi kuch. O'zgarmas tok qonunlari: Tok manbaining elektro harakatlantiruvchi kuchi, to'liq zanjir uchun Om qonuni, Kirxgof qonunlari, elektr tokining ishi va quvvati, Joul-Lens qonuni, elektroliz qonunlari.
  • O'zgarmas tokning magnit maydoni: Magnit maydon haqida umumiy ma'lumotlar, magnit induksiya vektori, magnit maydon kuchlanganligi, Bio-Savar-Laplas qonuni.