Рынок ценных бумаг
Ushbu o'quv-uslubiy majmua qimmatli qog'ozlar bozorining asosiy tushunchalarini, ishtirokchilarini, korporativ huquq asoslarini, aksiyalar va obligatsiyalar bozorlarini, davlat qimmatli qog'ozlarini, emissiya jarayonini, infratuzilmani, professional faoliyat turlarini, qimmatli qog'ozlar muomalasini, tartibga solish tizimini, veksellarni, moliyaviy hisob-kitoblarni, hosila instrumentlarni va risklarni xedjlash kabilarni qamrab oladi. Majmua talabalarga qimmatli qog'ozlar bozori haqida keng qamrovli bilim berishga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Qimmatli qog'ozlar bozorining asosiy tushunchalari: Jamg'armalar va investitsiyalar, moliyaviy bozorning roli, qimmatli qog'ozlar bozorining o'rni, pul bozori va kapital bozorlari, qimmatli qog'ozlar turlari, moliyaviy derivativlar, birinchi va ikkilamchi bozorlar, investitsion maqsadlar va qarorlar, risk va daromad.
- Qimmatli qog'ozlar bozorining ishtirokchilari: Bozor ishtirokchilarining asosiy toifalari, emitentlar klassifikatsiyasi, investorlar turlari, tartibga soluvchi organlar, kollektiv investorlar, aksiyadorlik investitsiya fondlari, pay investitsiya fondlari, nodavlat pensiya fondlari, kredit uyushmalari.
- Korporativ huquq asoslari: Korporativ huquq tushunchasi va belgilari, korporativ huquq bilan tartibga solinadigan munosabatlar, aksiyadorlik jamiyatlari to'g'risidagi qonun, aksiyadorlik jamiyatining huquqiy holati, ochiq va yopiq jamiyatlar, aksiyadorlik jamiyatini tashkil etish, jamiyatning ustav kapitali, aksiyadorlik jamiyatini qayta tashkil etish, aksiyadorlik jamiyatini boshqarish organlarining tuzilishi va vakolatlari, muqobil va eksklyuziv vakolat tushunchasi, jamiyatni tugatish.
- Aksiyalar bozorlari: Aksiya ta'rifi, aksiyadorlik jamiyati tomonidan joylashtiriladigan aksiyalarning toifalari va turlari, joylashtirilgan va e'lon qilingan aksiyalar, aksiyadorlarning huquqlari, ovoz beruvchi aksiya tushunchasi, dividendlar, ularni to'lash tartibi, investitsiya xususiyatlari bo'yicha aksiyalarni tasniflash, aksiyalarning dividend daromadi, bir aksiya uchun daromad, narxning daromadga nisbati, sof aktivlarning qiymati, bitta aksiya uchun hisoblangan.
- Qarz qimmatli qog'ozlar bozorlari: Qarz qimmatli qog'ozlarining tushunchasi va turlari, sekuritizatsiya tushunchasi, obligatsiya ta'rifi, obligatsiyalarni tasniflash, foiz turlari, obligatsiyalarning joriy rentabelligi, to'lash rentabelligi (obligatsiyalarning to'liq rentabelligi), obligatsiyalarning sezgirligi yoki o'zgaruvchanligi, davomiyligi, «1/8» mezoni.
- Rossiyada davlat qimmatli qog'ozlarining turlari: Respublika ichki zayom obligatsiyalari, davlat valyuta zayom obligatsiyalari, davlat qisqa muddatli obligatsiyalari, federal zayom obligatsiyalari, Rossiya Federatsiyasining davlat jamg'arma zayom obligatsiyalari.
- Qimmatli qog'ozlar emissiyasi: Emissiya harakatlar ketma-ketligi sifatida, emissiyaning asosiy bosqichlari, emissiya istiqbollari, qimmatli qog'ozlar chiqarilishini davlat ro'yxatidan o'tkazish, ro'yxatdan o'tkazuvchi organlar, qimmatli qog'ozlar chiqarilishini davlat ro'yxatidan o'tkazish uchun taqdim etiladigan hujjatlar, aksiyalar va obligatsiyalarni joylashtirish yo'llari, ochiq va yopiq obuna, chiqarish yakunlari to'g'risidagi hisobotni ro'yxatdan o'tkazish shartlari.
- Qimmatli qog'ozlar bozori infratuzilmasi: Qimmatli qog'ozlar bozori infratuzilmasining tushunchasi va maqsadi, infratuzilmaning maqsad va vazifalari, birja va birjadan tashqari bozor, infratuzilmaning asosiy elementlari va ularning faoliyati.
- Qimmatli qog'ozlar bozoridagi professional faoliyat turlari va ularni tartibga solish: Brokerlik va dilerlik faoliyatini amalga oshirish shartlari va tartibi, qimmatli qog'ozlarni boshqarish bo'yicha faoliyatni amalga oshirish shartlari va tartibi, depozitariy faoliyati va qimmatli qog'ozlar egalari reestrini yuritish bo'yicha faoliyatni amalga oshirish shartlari va tartibi, qimmatli qog'ozlar bozorida savdoni tashkil etish bo'yicha faoliyat, o'zaro majburiyatlarni aniqlash bo'yicha faoliyat, qimmatli qog'ozlar bozorida professional faoliyat turlarini birlashtirish.
- Qimmatli qog'ozlar muomalasi: Emissiya qimmatli qog'ozlariga bo'lgan mulk huquqini tasdiqlash shakli, qimmatli qog'ozlarga bo'lgan huquqlarning o'tishi va qimmatli qog'ozlar bilan biriktirilgan huquqlarni amalga oshirish, qimmatli qog'ozlar bilan bitimlarni tuzish tartibi va asosiy bosqichlari.
- Qimmatli qog'ozlar bozorini tartibga solish tizimi: Qimmatli qog'ozlar bozorini tartibga solish yo'llari va usullari, qimmatli qog'ozlar bozorini davlat tomonidan tartibga solish vazifalari, qimmatli qog'ozlar bozori bo'yicha federal komissiya, uning vazifalari va vakolatlari, o'zini-o'zi tartibga soluvchi tashkilotlar.
- Veksel emissiyasi va muomalasini tartibga solish: Veksel huquqi tizimlari, veksel: ta'rifi va asosiy xususiyatlari, oddiy va o'tkazma veksel, veksellarni tasniflash, veksel muomalasi, indosament va uning turlari, aksept vekseli, aval, veksel bo'yicha majburiyatni bajarmaganlik uchun javobgarlik, norozilik bildirish va to'lovni kechiktirish, veksel rekvizitlari.
- Moliyaviy hisob-kitob asoslari: Oddiy va murakkab foizlar, hisoblash va diskontlash, to'lovlar oqimi tushunchasi, to'lovlar oqimining tasnifi, sof joriy qiymat va ichki daromadlilik, to'lovlar oqimi nazariyasini qimmatli qog'ozlarni baholashda qo'llash.
- Hosila instrumentlar (moliyaviy derivativlar): Hosila instrumentlarining ta'rifi va tasnifi, fyuchers va forvard shartnomalari, ularning qiyosiy tavsifi, opsion shartnomalari, depozitariy kvitansiyalari, moliyaviy derivativlarning narxini belgilash.
- Risk, xedjlash va diversifikatsiya: Daromadlilikning umumiy tushunchasi, investitsiya qarorlarini qabul qilishga ta'sir etuvchi omillar, qimmatli qog'ozlarga investitsiya qilishning daromadi va riski, risklarni tasniflash, risklarni baholashning asosiy tamoyillari, Markovich nazariyasi, sodda va ilmiy diversifikatsiya, xedjlash, xedjlashning asosiy instrumentlari, qimmatli qog'ozlar portfelini shakllantirish tamoyillari.