Фалсафа
Ushbu kitob falsafa fanining asosiy tushunchalari, tarixi, metodologiyasi va jamiyatdagi roli kabi masalalarni yoritadi. Kitobda falsafaning turli xil oqimlari va yo'nalishlari, shuningdek, O'zbekistonda falsafiy fikrning rivojlanish tarixi ko'rib chiqiladi. Material taqdim etishda yozuvchilar yangi metodologik yondashuvlardan foydalandilar, bu esa falsafaning eng murakkab masalalarini tushunarli va qiziqarli tarzda bayon etish imkonini berdi. Kitob falsafa asoslarini o'rganishni boshlayotganlar, shuningdek, ushbu sohada bilimlarini chuqurlashtirmoqchi bo'lganlar uchun foydali bo'ladi.
Asosiy mavzular
- Falsafaning mohiyati: Falsafa – donolikni sevish degan ma'noni anglatadi. U inson va olam o'rtasidagi munosabatlarni, bilish jarayonlarini, axloqiy normalarni o'rganadi. Falsafaning asosiy vazifalari: dunyoqarashni shakllantirish, metodologik asos bo'lish, qadriyatlarni aniqlash, tanqidiy fikrlash, kelajakni bashorat qilish.
- Falsafa tarixi: Kitobda falsafa tarixining asosiy bosqichlari, antik davr falsafasi, o'rta asrlar falsafasi, Uyg'onish davri falsafasi va yangi zamon falsafasi ko'rib chiqiladi. Har bir davrning o'ziga xos xususiyatlari, asosiy vakillari va ularning g'oyalari tahlil qilinadi.
- Falsafa metodologiyasi: Falsafa bilishning turli usullarini o'rganadi: dialektika, metafizika, intuitiv bilish, fenomenologik metod, pragmatik metod va boshqalar. Har bir metodning o'ziga xos xususiyatlari va qo'llanilish sohalari ko'rsatib o'tiladi.
- Jamiyat falsafasi: Jamiyatning mohiyati, tuzilishi, asosiy sohalari, rivojlanish qonuniyatlari va istiqbollari tahlil qilinadi. Ijtimoiy hayotning turli jabhalari, shuningdek, global muammolar va ularni hal etish yo'llari ko'rib chiqiladi.
- Inson falsafasi: Insonga falsafiy yondashuv, uning kelib chiqishi, mohiyati, jamiyatdagi o'rni va roli, shaxs va jamiyat o'rtasidagi munosabatlar masalalari yoritiladi. Insonning biologik va ijtimoiy jihatlari, erkinligi, ma'naviy kamoloti kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Qadriyatlar falsafasi (aksiologiya): Qadriyatlar falsafasi, uning asosiy tushunchalari, turlari va jamiyatdagi ahamiyati ko'rib chiqiladi. Qadriyatlarning inson hayotidagi o'rni, axloqiy, estetik va boshqa qadriyatlar tahlil qilinadi.
- Texnika falsafasi: Texnikaning mohiyati, uning rivojlanish tarixi va istiqbollari, ilm-fan bilan aloqasi, texnikaning inson hayotiga ta'siri kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Axborot texnologiyalari va ularning jamiyatga ta'siri tahlil qilinadi.
- Din falsafasi: Dinning mohiyati, kelib chiqishi, shakllari, jamiyatdagi roli va ahamiyati, ilohiyot va falsafa o'rtasidagi munosabatlar, e'tiqod va aql masalalari yoritiladi. Diniy e'tiqodning tanqidi masalalari o'rganiladi.