Проектирование конструкций самолетов
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan chop etilgan bo'lib, Toshkent davlat aviatsiya institutida o'qitiladigan "Samolyot konstruksiyalarini loyihalash" fanidan kurs loyihasini bajarish uchun metodik ko'rsatmalarni o'z ichiga oladi. Kitobda samolyot konstruksiyalarini loyihalashning asosiy bosqichlari, talablari, hisoblash usullari va materiallarni tanlash kabi masalalar yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Kurs loyihasining maqsad va vazifalari: Kurs loyihasining maqsadi talabalarning mustaqil ishlash ko'nikmalarini rivojlantirish, muhandislik masalalarini hal etish, texnik ish uchun mas'uliyatni oshirish va ilmiy-tadqiqot ishlariga jalb qilishdan iborat.
- Umumiy talablar: Loyihalanayotgan konstruktsiya minimal massaga ega bo'lishi, berilgan mustahkamlik va qat'iylik talablariga javob berishi, texnologik bo'lishi, yuqori ekspluatatsion xususiyatlarga ega bo'lishi va zarur chidamlilikni ta'minlashi kerak.
- Kurs loyihasiga topshiriq: Talabalar topshiriq variantiga muvofiq samolyotning vazifasi, maksimal sig'imi, hisoblangan parvoz masofasi, yig'ish birligi va yig'ish va batafsil chizmalarni olishadi.
- Kurs loyihasining tarkibi: Kurs loyihasi grafik qism va hisob-tushuntirish xatidan iborat. Grafik qism ikkita formatdagi varaqda bajariladi: umumiy ko'rinish chizmasi va yig'ish chizmasi.
- Samolyotning uchish massasini va geometrik parametrlarini aniqlash: Samolyotning uchish massasi va geometrik parametrlarini birinchi yaqinlashuvda aniqlash, aerodinamik yuklarni hisoblash usullari va boshqa muhim parametrlarni aniqlash.
- Qanot konstruksiyasiga qo'yiladigan talablar: Minimal massa, minimal aerodinamik qarshilik va yuqori ishlatish xususiyatlarini ta'minlash kabi qanot konstruksiyasiga qo'yiladigan asosiy talablar.
- Fyuzelaj konstruksiyasiga qo'yiladigan talablar: Fyuzelajning funktsional maqsadi, minimal massa, aerodinamik shakli, konstruktiv sxemasi va yuklarni taqsimlash xususiyatlari.