Мелиорация
Ushbu kitob melioratsiya faniga oid ma'ruzalar matnlari to'plamidan iborat bo'lib, unda O'zbekiston Respublikasi qishloq xo'jaligining meliorativ holati, tuproqlarning sho'rlanishi, sizot suvlari rejimi, sho'rlangan erlarni yuvish usullari, sug'oriladigan yerlardagi zovurlar, sho'rxok va sho'rtob tuproqlarni o'zlashtirish, tuproq eroziyasi va selga qarshi kurash choralari kabi mavzular yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Qishloq xo'jalik melioratsiyasining hozirgi ahvoli va rivojlanish istiqbollari: Melioratsiya fanining mohiyati, tuproq unumdorligini yaxshilashda melioratsiyaning ahamiyati, melioratsiyaning rivojlanishi va turlari.
- Tuproq meliorativ holatiga tabiiy va irrigatsiya xo'jalik sharoitlarining ta'siri. Sho'r tuproqlar: O'zbekiston Respublikasining meliorativ holati, tuproqlarning sho'rlanish sabablari, sho'r tuproqlarning turlari va xossalari.
- Tuzlarning o'simliklarga ta'siri va qishloq xo'jalik ekinlarining tuzga chidamliligi: Tuzlarning o'simliklarga ta'siri, ekinlarning tuzga chidamliligi, tuproqdagi tuzlarning yo'l qo'yiladigan miqdori, tuzga chidamlilikni oshirish tadbirlari.
- Sizot suvlar rejimi, muvozanati va ularning kritik chuqurligi: Yer osti suvlarining turlari, sizot suvlarining tartibiga ta'sir etuvchi omillar, sizot suvlarining minerallashganligi, maqbul chuqurligi, O'zbekiston Respublikasi sug'oriladigan yerlarida sizot suvlarining maqbul satxi.
- Yer sho'rlanishi va botqoqlanishining oldini olish hamda qarshi kurashda qo'llaniladigan meliorativ va suv xo'jalik tadbirlar: Sug'oriladigan yer maydonlarining botqoqlanish va sho'rlanish sabablari, sizot suvlar satxini rostlash tadbirlari, sho'rlanish va botqoqlanishning oldini olish tadbirlari.
- Sho'rlangan yerlar shurini yuvish, uning me'yorlari, usullari va o'tkazish muddatlari: Sho'r yuvishning mohiyati va maqsadi, turlari, samaradorligiga ta'sir etuvchi omillar, me'yorlari, erni shur yuvishga tayyorlash.
- Sug'oriladigan yerlardagi zovurlarning ahamiyati va zovurlarning turlari: Zovurlarning asosiy vazifasi, turlari, ulardan foydalanish shart-sharoitlari, rostlovchi zax qochirish tarmoqlari.
- Sho'rxok va sho'rxoksimon, sho'rtob, sho'rtobli, qum va qumlok yerlarni o'zlashtirish: Sho'rlangan tuproq guruhlari, sho'rxok va sho'rxoksimon, sho'rtob va sho'rtobli tuproqlar haqida ma'lumot, ularni o'zlashtirish usullari.
- Tuproq eroziyasi va sel oqimi, ularning oldini olish va qarshi kurash choralari: Tuproq eroziyasining mohiyati, turlari, suv, shamol va irrigatsion eroziyaga qarshi kurash choralari, sel oqimining hosil bo'lish omillari va unga qarshi tadbirlar.