Амалий механика
Kitob "Amaliy mexanika" faniga oid o'quv qo'llanma bo'lib, unda statika, kinematika va dinamika asoslari, kuchlar sistemasi, muvozanat, bog'lanishlar, materiallar qarshiligi, deformatsiya, zo'riqish, konstruksiya elementlari, cho'zilish, siqilish, burilish, egilish, murakkab qarshilik, materiallarning hossalari, mashina detallari va mexanizmlar kabi mavzular batafsil yoritilgan. Qo'llanma talabalarning amaliy mexanika fanini o'zlashtirishlari uchun nazariy bilimlarni mustahkamlashga va amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan. Kitobda misollar, masalalar va topshiriqlar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Statika: Statika qismi jismga ta'sir etuvchi kuchlar sistemasi muvozanatini o'rganadi. Kuchlarni qo'shish, ayirish, ekvivalent kuchlar sistemasi bilan almashtirish masalalari ko'riladi. Bog'lanishlar va bog'lanish reaksiyalari haqida ma'lumot beriladi.
- Materiallar Qarshiligi: Materiallar qarshiligi qismi tashqi kuchlar ta'sirida jismda yuzaga keladigan ichki kuchlar, deformatsiyalar, zo'riqishlar va ularning bog'liqliklarini o'rganadi. Materiallarning mexanik xossalari, mustahkamlik, bikrlik va chidamlilik tushunchalari yoritiladi. Konstruksiya elementlarining sodda va murakkab qarshilikka hisoblash usullari keltirilgan.
- Murakkab qarshilik: Murakkab qarshilik bir necha turdagi deformatsiyalarning bir vaqtda ta'sir etishi natijasida yuzaga keladigan holatlarni o'rganadi. Cho'zilish, siqilish, siljish, burilish va egilish deformatsiyalarining kombinatsiyalari ko'riladi. Mustahkamlik nazariyalari va ularni murakkab qarshilikka qo'llash usullari bayon etilgan.
- Mashina detallari: Mashina detallari qismi mashinalar va mexanizmlarning asosiy elementlari haqida ma'lumot beradi. Ularning vazifalari, konstruksiyalari, materiallari va hisoblash usullari ko'rib chiqiladi. Tishli uzatmalar, val va o'qlar, podshipniklar, birikmalar va boshqa detallar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Mexanizmlar nazariyasi: Mexanizmlar nazariyasi mexanizmlarning tuzilishi, kinematikasi va dinamikasini o'rganadi. Mexanizmlarning turlari, kinematik juftlar, harakatlanuvchanlik darajasi, kuchlarni hisoblash va loyihalash masalalari ko'riladi. Richagli, kulachokli, tishli va boshqa mexanizmlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.