Postmodernism and Its Place in World Literature
Ushbu hujjat O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti Ingliz tili va adabiyoti kafedrasi talabasi Mamatqulova Nazira tomonidan “5220100 – Ingliz filologiyasi” mutaxassisligi bo‘yicha bajarilgan “Postmodernizm va uning jahon adabiyotida tutgan o‘rni” mavzusidagi malakaviy ishdir. Unda postmodernizm adabiyoti, uning kelib chiqishi, modernizm bilan taqqoslanishi, Amerika adabiyotida tutgan o‘rni va asosiy xususiyatlari, shuningdek, Jozef Hellerning “Catch 22” va Tomas Pinchonning “Gravity Rainbow” romanlari tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Postmodernizm adabiyotining kelib chiqishi va rivojlanishi: Postmodernizm adabiyoti Ikkinchi jahon urushidan keyingi davrda paydo bo'lgan bo'lib, modernizm adabiyotiga qarshi reaksiya sifatida shakllangan. Uning asosiy xususiyatlari: an'anaviy qadriyatlarni rad etish, ironiya, o'yinqaroqlik, intertekstuallik, pastish, metafiksiya, vaqtning buzilishi, texnokultura va giperreallik, paranoia, maksimalizm va minimalizmdir.
- Modernizm va postmodernizm adabiyotining taqqoslanishi: Modernizm G'arbning g'oyalari, qadriyatlari, e'tiqodlari, madaniyati va normalariga ishonadi, postmodernizm esa G'arb qadriyatlari va e'tiqodlarini inson tajribasining kichik bir qismi sifatida rad etadi. Modernizm tajriba va hayotning chuqur haqiqatlarini ochishga harakat qiladi, postmodernizm esa "chuqur" bo'lishga shubha bilan qaraydi. Modernizm ob'ektlar va voqealarning yuzasi ostida chuqurlik va ichki ma'noni topishga harakat qiladi, postmodernizm esa tashqi tasvirda yashashni afzal ko'radi va ob'ektlar va voqealarning ichki qismi bilan bog'liq xulosalar chiqarish yoki asosiy ma'nolarni taklif qilishdan qochadi.
- Amerika postmodernizm adabiyotining asosiy vakillari va ularning asarlari: Amerika postmodernizm adabiyotining asosiy vakillari: Jozef Heller, Tomas Pinchon, Kurt Vonnegut, Tim O'Brien, Don DeLillo va boshqalar. Ularning eng mashhur asarlari: Jozef Hellerning "Catch-22", Kurt Vonnegutning "Slaughterhouse Five", Tomas Pinchonning "Gravity's Rainbow", Tim O'Brienning "The Things They Carried" va Don DeLilloning "White Noise".
- Jozef Hellerning "Catch-22" romanining tahlili: "Catch-22" - Ikkinchi jahon urushi oxirida yozilgan satirik antiurush romanidir. Unda qora yumor, g'ayrioddiy hikoya tuzilishi, syurrealizm va urushning ahmoqligi bilan kurashayotgan va unda ishtirok etmaslikning yagona oqilona javob ekanligini xulosa qiladigan qahramon tasvirlangan.
- Tomas Pinchonning "Gravity Rainbow" romanining tahlili: "Gravity Rainbow" - Tomas Pynchon tomonidan yozilgan postmodern roman. Voqea asosan Ikkinchi jahon urushi oxirida Evropada bo'lib o'tadi va nemis armiyasi tomonidan V-2 raketalarini loyihalash, ishlab chiqarish va jo'natishga qaratilgan.