Buxoro amirligida ularning mansab va amaldorlari
Ushbu kitob Oʻzbekiston tarixiga, xususan Buxoro amirligining siyosiy tuzumi, iqtisodiy hayoti, madaniyati va adabiyotiga bagʻishlangan. Kitobda XVIII asrdan XX asr boshlarigacha boʻlgan davrdagi Buxoro amirligining shakllanishi, rivojlanishi, tanazzuli va Rossiya imperiyasi taʼsiri ostiga tushishi jarayonlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, amirlikdagi hunarmandchilik, savdo-sotiq, fan, maorif va adabiyot sohalarining oʻziga xos xususiyatlari ham oʻrganilgan.
Asosiy mavzular
- Buxoro amirligining siyosiy tuzumi: Kitobda Buxoro amirligidagi davlat boshqaruvi tizimi, amaldorlarning vazifalari, mahalliy boshqaruv organlari, sud tizimi va harbiy tuzilmalar haqida maʼlumotlar keltirilgan. Amirning roli, qushbegi, devonbegi, qozi kabi oliy amaldorlarning vakolatlari batafsil tahlil qilingan.
- Buxoro amirligining iqtisodiy hayoti: Kitobda dehqonchilik, chorvachilik, hunarmandchilik va savdo-sotiq amirlik iqtisodining asosiy tarmoqlari sifatida koʻrib chiqilgan. Qishloq xoʻjaligi, hunarmandchilik mahsulotlari, ichki va tashqi savdo aloqalari, pul tizimi va soliqlar haqida maʼlumotlar berilgan.
- Buxoro amirligining madaniyati va maorifi: Kitobda Buxoro amirligidagi fan, maorif, adabiyot va sanʼat sohalarining rivojlanishi yoritilgan. Madrasalar, maktablar, ularning taʼlim tizimi, mashhur olimlar, shoirlar va adabiyot namunalari haqida maʼlumotlar keltirilgan.
- Adabiyot: Kitobda Xiva va Qo'qon xonlaridan farqli o'laroq, mang'it hukmdorlar madaniyat, xususan, adabiyot taraqqiyotiga qiziqish bilan qaraganligi, adabiy ijod bilan bog'liq biron-bir masalani hal etib berish yoki ijod ahliga sharoit yaratib berganliklari sezilmaydi
- Aholining ahvoli: Kitobda shuningdek, xalq boshiga tushgan kulfat va mashaqqatlarni kuylagan. Buxoro amirligidagi soliqlardan aholining 90 foizini tashkil etuvchi dehqonlar hammadan ko`p aziyat chekardi.
- Fan va Maorif: Kitobda Buxoro shahrida bir necha yuzlab masjidlar bo`lgan. Ibodatxonalarning barchasi musulmon an'analari sarchashmasidan suv ichgan betakror arxitekturaga ega edi.