Vodorodtin aliniwi
Ushbu kitob vodorodning kimyoviy xususiyatlari, tabiatda tarqalishi, olinish usullari va turli birikmalardagi ahamiyatiga bag'ishlangan. Kitobda vodorodning izotoplari, fizik-kimyoviy xususiyatlari, metallar va metalloidlar bilan reaksiyalari, oksidlanish darajalari, atomar va molekulyar holatlari hamda sanoat va laboratoriyada olinish usullari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Vodorodning tabiatda tarqalishi: Vodorodning koinotda, Yer qobig'ida va tirik organizmlarda tarqalishi, erkin va birikma holatlari, suv, mineral, neft va tabiiy gaz tarkibidagi miqdori haqida ma'lumotlar berilgan.
- Vodorodning fizik va kimyoviy xususiyatlari: Vodorodning rangsiz, hidsiz va ta'msiz gaz ekanligi, havodan yengilligi, tig'izligi, kislorod bilan aralashmasining portlovchanligi, suvda kam eruvchanligi, metallar bilan yaxshi eruvchanligi, izotoplari va allotropik shakllari (orto- va paravodorod) haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kimyoviy xossalari, jumladan metallar, metalloidlar va kislorod bilan reaksiyalari, oksidlanish-qaytarilish xususiyatlari ham ko'rib chiqilgan.
- Vodorodning olinish usullari: Laboratoriya va sanoat miqyosida vodorod olish usullari, masalan, suvga metallar ta'sir ettirish, suv bug'ini yuqori haroratda temir ustidan o'tkazish, suvni elektroliz qilish, konversiya usuli (ko'mir shogini suv bug'i bilan o'zaro ta'siri), koks gazidan ajratib olish, kislotalarga metallar ta'sir ettirish kabi usullar batafsil tushuntirilgan. Har bir usulning kimyoviy reaksiyalari va sharoitlari ko'rsatilgan.
- Vodorodning qo'llanilishi: Vodorodning ammiak sintezi, metallarni payvandlash va kesish, raket yoqilg'isi, turli organik birikmalar sintezi kabi sohalarda qo'llanilishi. Vodorodning qaytaruvchanlik xususiyatlaridan foydalanish, metall oksidlarni metall holatiga keltirish va boshqa texnologik jarayonlardagi ahamiyati.