Ахлоқшунослик

Ushbu kitob axloqshunoslik fanining asosiy masalalarini, o'zbek ma'rifatparvarlarining axloqiy qarashlarini, axloqning ma'naviyat tizimidagi o'rnini va shaxs axloqiy tarbiyasining ahamiyatini o'rganishga bag'ishlangan.

Asosiy mavzular

• AXLOQSHUNOSLIK FANI, UNING TADQIQOT DOIRASI, MAQSADI VA VAZIFALARI: Ushbu mavzu axloqshunoslik fanining predmeti, obyekti, maqsad va vazifalarini, uning boshqa ijtimoiy fanlar bilan aloqasini, shuningdek axloqning tuzilishini ko'rib chiqadi. Axloqning inson hayotidagi ahamiyati va rolini tahlil qiladi.
• QADIMGI DUNYO AXLOKSHUNOSLIGI: Qadimgi Sharq va Yunonistonning axloqiy ta'limotlari, xususan, qadimgi Misr, Bobil, Hindiston va Xitoyning axloqiy qarashlari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, Zardushtiylik va Avesto ta'limotining axloqiy qoidalari o'rganiladi.
• O'RTA ASRLAR MUSULMON SHARQI MUTAFAKKIRLARINING AXLOKIY TA'LIMOTLARI: O'rta asrlarda musulmon Sharq mutafakkirlarining, xususan Forobiy, Ibn Sino, G'azzoliy va Navoiyning axloqiy qarashlari tahlil etiladi. Tasavvufning axloqiy ta'limotlari, komil inson masalasi, axloqiy fazilatlar va illatlar haqida ma'lumot beriladi.
• YANGI DAVR AXLOKSHUNOSLIGIDAGI ASOSIY TA'LIMOTLAR VA YO'NALISHLAR: Yangi davr axloqshunosligining asosiy ta'limotlari va yo'nalishlari, jumladan, Uyg'onish davri, Kant, Hegel, Feyerbax, Shopengauer va Nitsshening axloqiy qarashlari o'rganiladi. Shuningdek, XX asr axloqshunosligidagi asosiy yo'nalishlar (ruhiy tahlil, ekzistentsializm, gayrizo'ravonlik, tasavvuf) tahlil qilinadi.
• TURKISTON MA'RIFATCHI-JADIDLARINING AXLOKIY KARASHLARI: Turkiston ma'rifatchilarining axloqiy qarashlari, xususan, Ahmad Donish, Furqat, Muqimiy, Abay, Anbar otin, Avloniy va Fitratning asarlari orqali tahlil qilinadi. Jadid matbuotining axloqiy tarbiya borasidagi xizmatlari ko'rsatib o'tiladi.
• AXLOKNING KELIB CHIKISHI, UNDA IXTIYOR ERKINLIGINING AHAMIYATI VA AXLOK TUZILMASI: Axloqning kelib chiqishi, unda ixtiyor erkinligining ahamiyati, axloq tuzilishi, dastlabki axloqiy qonun-qoidalar va axloqiy taraqqiyot masalalari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, axloqiy tamoyillar va me'yorlar tahlil qilinadi.
• AXLOKNING MA'NAVIYAT TIZIMIDAGI O'RNI: Axloqning ma'naviyat tizimidagi o'rni, uning din, huquq, siyosat, san'at, fan va mafkura bilan aloqalari, ma'naviyatning mohiyati va ahamiyati, ma'naviy kamolotga erishish yo'llari haqida ma'lumot beriladi.
• AXLOKSHUNOSLIKNING ASOSIY MEZONIY TUSHUNCHALARI, AHLOKIY TAMOYILLAR VA ME'YORLAR: Axloqshunoslikning asosiy mezoniy tushunchalari (kategoriyalari), axloqiy tamoyillar, me'yorlar va ularning inson va insoniyat jamiyati taraqqiyotidagi ahamiyati o'rganiladi. Shuningdek, muhabbat, ezgulik, adolat, vijdon, burch kabi tushunchalarning mohiyati tushuntiriladi.
• OILA, FUKAROLIK JAMIYATI VA DAVLATNING AXLOKIY ASOSLARI HAMDA SHAXS AXLOKIY TARBIYASI: Oilaning axloqiy asoslari, fuqarolik jamiyati va davlatning axloqiy mohiyati, axloqiy madaniyat, kasbiy odob muammolari, axloqiy tarbiya hamda uning yo'llari va vositalari haqida ma'lumotlar beriladi.