Прагматик синонимия

Ushbu maqola tilshunoslikda sinonimiya hodisasini pragmatik jihatdan o'rganishga bag'ishlangan. Unda sinonimlar leksik, grammatik sathlarda tadqiq etilishi bilan birga, nutq jarayonidagi o'ziga xos xususiyatlari ham ko'rib chiqiladi. Sinonimiyaning til va nutq bosqichlaridagi o'zaro aloqadorligi, opponentlik munosabatlari tahlil etiladi. Lug'aviy sinonimiyaning yangi nuqtai nazardan tadqiqi, sinonimlarning ma'nolari va ularning nutqiy vaziyat bilan bog'liqligi masalalari o'rganiladi. Maqolada, shuningdek, pragmatik sinonimlar tushunchasi, ularning lisoniy sinonimlardan farqi, nutqiy vaziyat ta'siri, kontekst va uslubiy xususiyatlar kabi omillar bilan bog'liqligi ko'rsatib o'tiladi.

Asosiy mavzular

Pragmatik sinonimiya: Sinonimlar hodisasi tilshunoslikda atroflicha o'rganilgan bo'lsa-da, pragmatik jihatdan tadqiq etish muhim. Til va nutq bosqichida sinonimiyaning o'ziga xos xususiyatlari ochib beriladi. Sistem leksikologiya va semasiologiya lug'aviy sinonimiyani yangi nuqtai nazardan tadqiq etishga turtki beradi.
Sinonimiyaning til bosqichidagi xususiyatlari: Til bosqichida sinonimiya muayyan qolip sifatida mavjud bo'lib, atash va ifoda ma'nosi bilan umumiylikni hosil qiladi. "Aft, bashara, yuz, chehra" kabi sinonimlar bir sinonimlik qatorni tashkil etadi. Har bir so'z muayyan belgilar bilan ifodalansa, o'ziga xos holat yuzaga keladi.
Sinonimiyaning nutq bosqichidagi xususiyatlari: Sinonimiya nutq bosqichida o'ziga xos murakkablik kasb etadi. Bunda sinonimlar ifoda va atash ma'nosi yoki pragmatik ma'nosining teng kelishi bilan sinonimik qatorni tashkil etadi. Pragmatik ma'no bilan sinonimik qatorni tashkil etgan sinonimlar pragmatik sinonimlar deb ataladi. Ularning atash ma'nolari o'zaro teng kelmasligi nutqiy jarayon bilan bog'liq.
Lisoniy va pragmatik sinonimiyaning farqi: Lisoniy sinonimiya leksik kategoriya sifatida belgilanib, umumiy atash ma'nosi bilan bir uyani tashkil etadi. Pragmatik sinonimiya esa mazmuniy kategoriya bo'lib, so'zlarning nutqiy vaziyatda anglatgan ma'nolari o'zaro teng kelib qolishi orqali bir uyani tashkil etadi. Pragmatik sinonimiyaning xususiyatlari nutqiy jarayon, vaziyat, ohang va imolar bilan bog'liq.
Sinonimiya sistemasi: Sinonimiya makrosistemasini tashkil etuvchi elementlar (leksik, grammatik, pragmatik sinonimlar) o'rtasidagi munosabatlar xilma-xil bo'lib, ularni alohida o'rganish talab etiladi. Sinonimiyani onomasiologik tahlil qilish uning yangi qirralarini ochib beradi.